Photographer’s Ephemeris, plan het beste moment

Landschapsfotografen plannen de momenten waarop ze gaan fotograferen vaak op basis van de stand van de zon. Het vroege ochtendlicht of het late avondlicht geeft landschappen een gouden gloed en brengt de vormen duidelijker naar voren dan midden op de dag. Lokale kennis is vaak onontbeerlijk om op het juiste moment op de juiste plek te zijn. De gratis applicatie Photographer’s Ephemeris helpt je het juiste moment beter te bepalen.

Eerder heb ik een artikel geschreven over de verschillende applicaties en websites die ik gebruik als voorbereiding voor het vinden en selecteren van locaties voor landschapsfotografie. Ik gebruik onder andere Flickr voor het vinden van foto mogelijkheden, Google Earth voor het ontdekken van het gebied en mogelijke standpunten en de applicatie MagicHour op de iPhone voor het achterhalen van de tijdstippen van zonsopkomst en -ondergang op een specifieke dag. Deze informatie bundel ik om zo de ideale locatie en het ideale moment proberen te bepalen.

Dit weekend vond ik echter een andere applicatie die een aantal van deze toepassingen bundelt. De Photographer’s Ephemeris (‘effemeris’) bestaat uit Google Maps kaarten (inclusief de hybride of terrein kaart) aan de linkerkant van de applicatie en geeft informatie over de zon- en maanstand (onder andere tijden van de zonsopkomst en – ondergang en maansopkomst en -ondergang) aan de rechterkant.

Een favoriete fotolocatie van mij is de Buachaille Etive Mòr in Glen Etive, Schotland. Ik was daar afgelopen 31 oktober en je kunt in bovenstaande afbeelding zien hoe de zon stond (de smalle oranje streep rechts) toen ik onderstaande foto maakte.

De reden waarom ik het programma zo handig vind is omdat het op de kaart laat zien waar de zonsopkomst en zonsondergang aan de horizon te zien zullen zijn. Hierdoor kun je redelijk goed plannen wanneer in het jaar de zon precies op de juiste plek staat (mits er geen wolken zijn die het zicht belemmeren) voor een bijzondere foto. Een ander voordeel is dat je alle locaties kunt opgeven (net zoals in Google Maps), niet alleen maar locaties (steden of bekende foto locaties) die een programmeur in de applicatie met zonnetijden heeft voorgebakken.

Nog een voorbeeld, de zon schijnt precies op een windmolen op de Eemmeerdijk op 9 februari 2008. Ik heb natuurlijk niet het programma gebruikt om dit te plannen, maar als je de lijn in het programma vergelijkt met de foto zie je dat de zon precies op het genoemde moment even achter de windmolen valt waardoor je onderstaande foto krijgt.

Als je de Shift toets ingedrukt houdt kun je trouwens zien welk deel de zon zal belichten als deze boven de horizon komt en je niet richting de zon wilt fotograferen. Zo kun je ook inschatten of een bepaalde plek wel of niet wordt belicht tijdens de zonsondergang of misschien wel de hele dag in de schaduw staat.

Als je op de Details knop drukt krijg je trouwens een ander overzicht te zien waarbij je door de schuifbalk te slepen de beweging van de zon gedurende de dag kunt zien en zo kunt inschatten hoe laat je op een bepaalde locatie moet zijn. Het is trouwens wel aan te raden er altijd ruim van tevoren te zijn zodat je de tijd hebt om een goede plek te kiezen.

Als je op de Details knop drukt krijg je nog iets anders te zien. Er verschijnt een nieuw grijs markeerpunt. Deze kun je verslepen naar een ander punt, waarbij het programma berekent wat het verschil is tussen waar jij staat en het markeerpunt.

Zo kun je bijvoorbeeld bekijken of een berg verderop niet het zonlicht gaat blokkeren. Zie je dat het verschil met het markeerpunt 2 graden is en de zon staat op dat moment van de dag op 20 graden boven de horizon, dan weet je dat de zon er ruim overheen komt. Zo kun je ook beredeneren wanneer de zon te laag staat om nog boven de berg uit te komen, het moment waarop het licht verdwijnt op de locatie waar je dan staat.

Het enige wat de applicatie niet kan is voorspellen of je de zon wel zult zien die dag. Maar er moet ook nog iets van toeval over blijven ;) Een leuke applicatie voor serieuze landschapsfotografen, ik weet in ieder geval zeker dat ik de applicatie regelmatig zal gaan gebruiken om een gebied te verkennen.

De Ephemeris is een Adobe Air applicatie, dus op zowel Windows als Mac te gebruiken (er wordt gewerkt aan een iPhone versie). Je kunt het programma hier gratis downloaden. Om het te kunnen gebruiken moet je ook Adobe Air (minimaal versie 1.5) installeren. Op de website van de maker staan een aantal (Engelstalige) video’s die duidelijk laten zien hoe je het programma kunt gebruiken.