Stel vragen aan jezelf

Gastartikel door Erik Busstra – Hoe meer je gaat fotograferen, des te meer je leert, maar ook hoe meer vragen er in je opkomen. Dat is goed, want jezelf vragen stellen betekent dat je ook leert. Op sites zoals deze en vragen.digitalefotografietips.nl komen veel vragen langs en ik probeer ze zo goed mogelijk te beantwoorden, hier leer ik zelf ook weer veel van en hopelijk de vragensteller ook.

Naar mijn idee is het beter om eerst zelf te na te denken over de vraag en of je met een beetje experimenteren niet zelf achter het antwoord zou kunnen komen. Er is een verschil in de vragen die je stelt. Het gebeurt maar al te vaak dat er vragen worden gesteld in de trant van “wat voor instellingen heb ik nodig voor…” of “wat voor camera moet ik aanschaffen?” Allemaal goede vragen en belangrijke vragen. Vragen die zeker gesteld moeten worden. Maar dan wel allereerst aan jezelf.

Zelf zoeken

Vragen stellen is makkelijk, op het internet zijn er enorm veel mogelijkheden voor en daar wordt dankbaar gebruik van gemaakt. Maar met al die mogelijkheden verliezen we wel iets wat naar mijn idee erg belangrijk is. Namelijk het vermogen om het allemaal lekker zelf uit te zoeken. Waarom? Omdat als je iets eerst zelf uitzoekt dat voor verschillende dingen goed is.

Fotografie komt in de praktijk vaak neer op het oplossen van problemen. Het zou geen uitdaging zijn als je alleen maar op hoeft te komen dagen en simpelweg op het knopje drukt voor een topfoto. Elke situatie is weer anders en vraagt om andere oplossingen. Tip: artikelen en forum reacties bieden zeker houvast en een goed startpunt, maar geen situatie is hetzelfde, er zijn enorm veel variabelen die het eindresultaat bepalen.

Het mooie van digitale fotografie is dat een extra foto slechts wat extra opslagruimte en, bij een goed resultaat, tijd in nabewerking vergt, maar dat er geen directe kosten aan zijn verbonden als je experimenteert. En experimenteren moet je doen als je de werking van een camera en de grenzen van je apparatuur wilt leren kennen. Ga eens helemaal los van de ‘regeltjes’ en zie welk effect verschillende instellingen met verschillende lenzen hebben.

Bevordering creativiteit

Een paar weken terug had ik het er al met Kenneth over hoe we hebben leren fotograferen. Allebei hadden we de ervaring dat we door veel lezen en uitproberen kennis opgebouwd hadden die ons gebracht heeft tot waar we nu staan.

Het lezen en proberen heeft tot gevolg dat je gaat kijken naar wat je zelf al hebt, om tot een bepaald resultaat te komen. Neem bijvoorbeeld eens een foto van een bekende fotograaf en ga proberen om dat te benaderen met jouw eigen spullen en kennis. Bedenk wat die fotograaf gedaan heeft om tot dat resultaat te komen en kijk of je daar zelf ook toe kunt komen. Een simpel trucje om jezelf uit te dagen om creatief met je materiaal om te gaan.

Door uitproberen zul je ook merken dat je tegen vragen oploopt. Dat is een goed teken. Vragen tegenkomen betekent namelijk dat je leert. Helemaal als je daarna door het simpelweg uitproberen tot een eigen antwoord komt. Misschien is het toeval, misschien heb je het kunnen achterhalen met de kennis die je eerder hebt opgedaan. Vaak zijn de antwoorden op de vragen te vinden in de stukken die je gelezen hebt om je eerste kennis op te bouwen.

De vraag die je tegenkomt zal namelijk vaak iets te maken hebben met wat je al weet. Je weet dus ook in welke richting je moet zoeken. Met dat gegeven in het achterhoofd is het ook vaak mogelijk om het antwoord zelf te vinden.

Meer voldoening

En dat brengt ons bij het volgende. Het zou kunnen dat je tijdens het lezen van het stuk al op wat vragen kwam waar je nog een antwoord op zocht. Het zou geweldig zijn als je ook al aan de slag bent gegaan om het zelf op te zoeken en vervolgens tot een antwoord kwam.

Stel jezelf dan eens de vraag wat dat met je doet. Wat heeft het voor effect als je zelf tot een antwoord komt op je eigen vraag?

Vaak geeft het meer voldoening als je zelf een antwoord gevonden hebt. Doordat je zelf iets uit zoekt en merkt wat je ook op fotografie gebied al weet, geeft dit moed om de volgende keer weer je vraag zelf uit te zoeken. Voldoening brengt ook plezier in waar je mee bezig bent. Plezier zorgt er voor zijn beurt weer voor dat je steeds creatiever om gaat met je hobby. En zo is de cirkel rond, die creativiteit kan je gebruiken om de volgende vraag weer uit te zoeken.

Out of the box

We gaan nog een stapje verder. Bij een cirkel met daarin vragen, oplossingen, voldoening, plezier en creativiteit volgt eventueel nog een extra stap. Uit creativiteit ontstaat vaak het vermogen om nieuwe dingen uit te proberen. Je zult merken dat op een gegeven moment je doos met kennis gevuld raakt. Het duurt langer voor je nieuwe vragen hebt en de technische kant van het fotograferen gaat feilloos.

Je gereedschapskist is mooi gevuld, geordend en je weet op de juiste momenten het goede gereedschap te gebruiken. Het resultaat zijn keurige foto’s, technisch goed uitgevoerd en ze kijken prettig weg.

“De vraag is of je grenzen respecteert,
of dat je eroverheen gaat”

Op dat moment ben je klaar voor nog weer een extra stap. Namelijk het experimenteren met dingen waarvan je in eerste instantie zou zeggen dat ze niet kunnen, dat ze belachelijk zijn en een slecht resultaat zullen opleveren. Het toch proberen van dingen die je nooit zou doen.

Dingen proberen die je niet zo snel zou doen, iedereen heeft daar zo zijn grens in. De vraag is of je grenzen respecteert, of dat je eroverheen gaat. Zodra je door je fotografische grenzen heen breekt en die verlegt door alles wat je hebt creatief toe te passen en ‘out of the box’ te gaan denken, wordt je een uitstekende fotograaf. Uitstekend in de zin, dat je weer geeft wat je weer wilt geven. Dat hoeft niet aan te slaan bij een breed publiek, maar is wel fotografie als ware kunstvorm.

Help! Ik kom er niet uit!

Misschien praat ik wel onzin en denk je: “ik kan hier helemaal niets mee. Het klinkt allemaal zo mooi en simpel, maar waar moet ik beginnen?”

Begin dan bij het stellen van een vraag. Dat klinkt gek als ik net een pleidooi houd over het zelf uitzoeken van vragen, maar het is niet onwaarschijnlijk dat het gebeurt dat je het antwoord niet kunt vinden.

In dat geval doe je, wat je het beste kunt doen en waar ook alle middelen voor zijn: je stelt je vraag aan anderen.

“Vraag je toch, vraag dan naar een
manier hoe je het zelf kunt doen”

Let dan op de manier waarop je je vraag stelt. Het beste kun je vragen naar een manier hoe je het toch zelf kunt uitzoeken. Ga altijd ervan uit dat je uiteindelijk zelf achter het antwoord komt.

Een simpele checklist die je kunt gebruiken om je vraag zo neer te zetten dat je een voorzetje krijgt en de bal zelf binnen kunt tikken.

Geef zo veel mogelijk informatie

Wees uitgebreid in je vraag. Wat wil je proberen/bereiken, hoe heb je zelf al geprobeerd om dat te bereiken, wat werkte daar niet aan? Wees niet bang dat je te uitgebreid bent, je stelt je eigen vraag en zult je gedachten daarover moet delen aangezien er vrij weinig mensen zijn die via internet gedachten kunnen lezen.

Wat voor apparatuur gebruik je? Wat zijn je middelen?

Als een ander weet wat je gebruikt, kan hij daar ook tips over geven. Het nadeel kan wel zijn dat je antwoorden op maat krijgt en dus niet de grenzen gaat opzoeken. Je zou hier dus ook kunnen beschrijven wat de grenzen van je middelen zijn waar je zelf rekening mee hebt gehouden.

Wat verwacht je van de beantwoorder?

Verwachtingen uitspreken is belangrijk. Op die manier kan de beantwoorder aansluiten bij jouw wensen. Als je tips wilt en geen kant-en-klaar antwoord en je geeft dat niet aan, dan kan de ander daar geen rekening mee houden. Geef dus altijd weer wat je verwacht.

Dit geldt natuurlijk niet alleen voor vragen over instellingen of technieken voor het fotograferen. Hetzelfde kun je toepassen voor een vraag over welke camera je wilt gaan kopen of als je op zoekt bent naar een nieuwe lens.

“Bedenk dat elke vraag die je stelt,
een vraag is aan jezelf”

Juist omdat standaard antwoorden wel snel gegeven worden, is het goed om ervoor te zorgen dat je eerst zelf al wat voorwerk hebt gedaan.

Wie kent het niet, een klein kind dat zelf zijn veters wilt strikken, ‘zelluf doen!’ Niemand die het zal tegenhouden, want met vallen en opstaan hebben we allemaal toch geleerd? Neem de genoemde instellingen als startpunt, analyseer het resultaat en probeer het stapsgewijs te verbeteren. Heb je een goed resultaat, ga dan lekker experimenteren.

Zoals Donald Rumsfeld (Amerikaanse minister van Defensie, over een heel ander onderwerp) al eens zei: ‘Je weet niet wat je nog niet weet’. Pas als je zelf vragen gaat stellen weet je ook waar je het antwoord kunt vinden of moet zoeken. Stel jezelf in 2012 eens wat vaker een vraag waar je het antwoord nog niet op weet. Ga je zelf op zoek naar het antwoord?