- Iedereen aan de full-frame camera?
- Camera in water gevallen, wat te doen
Photokina, de tweejaarlijkse camerashow in Keulen, is vandaag gestart en direct bij opening was er veel nieuws over nieuwe camera’s. Zowel Sony (met de SLT-A99), Nikon en Canon hebben een nieuwe full-frame camera aangekondigd, waarbij de Nikon D600 en Canon 6D heel dicht bij de ‘magische’ € 2000 adviesprijs in de buurt komen. Tijd om een full-frame camera aan te schaffen?
Verschillende formaten sensoren
Het onderscheid tussen full-frame (de traditionele 35mm) en crop-camera (APS-C) is ontstaan toen digitale camera’s voor het eerst op de markt kwamen. De sensor is het duurste onderdeel van de camera, het produceren van een sensor die een doorsnede van 35mm heeft is vele malen duurder dan een kleinere sensor, vanwege de hoeveelheid sensoren die uit een schijf met semiconductors kunnen worden gehaald.
Vergelijkbare 35mm digitale spiegelreflexcamera’s zouden veel duurder worden dan de toen bestaande film 35mm camera’s en niet meteen beter beeld leveren. Canon heeft eens verklaard in een whitepaper dat uit zo’n schijf ongeveer 200 crop-camera sensoren kunnen worden gehaald, in tegenstelling tot slechts 20 full-frame sensoren.
Canon EOS 5DmkII, 200mm (Canon 70-200mm F4L IS), 1/320s op f/4, ISO 100
Dat betekent dat een full-frame sensor minimaal 10x duurder is dan een crop-camera sensor. En daarbij lopen ze ook meer risico dat één of meerdere sensoren beschadigen bij de productie, hoe groter het oppervlak hoe groter de kans op beschadiging.
De prijs voor sensoren zal niet zo snel zakken dat we met een aantal jaar ook een € 1000 full-frame camera zullen gaan zien, een full-frame camera produceren blijft hoe dan ook geld kosten, zeker als je meerekent dat een grotere sensor ook een grotere behuizing, spiegel (daar probeert Sony met de doorzichtige ‘spiegel’ iets aan te doen), zoeker, etc. vereist.
Canon EOS 5DmkII, 85mm (Canon 24-105mm F4L IS), 1/50s op f/11, ISO 100
Door de sensor 1.5-1.6 keer kleiner te maken was het mogelijk goedkopere sensoren te produceren en kleinere en lichtere camera’s met kleinere en goedkopere mechanieken. Extra voordeel was dat bestaande lenzen opeens 1.5-1.6x groter bereik kregen, een 200mm lens ging zich gedragen als een 320mm lens. En natuurlijk omgekeerd, groothoeklenzen werden iets minder wijd, waardoor de supergroothoek lens zijn intrede deed.
Voordeel full-frame ten opzichte van crop
Het grote voordeel van de 35mm sensor ten opzichte van de crop-sensor is de scherptediepte die er mee kan worden behaald. Als we bijvoorbeeld kijken naar een lens met een maximale diafragma opening van f/2.8 geplaatst op een 35mm camera, dan betekent dit dat op een crop-camera minstens een lens nodig is met een maximale diafragma-opening van f/1.9 (f2.8 gedeeld door de 1.5x cropfactor).
Hebben we een maximale diafragma opening van f/2 op een 35mm camera, dan hebben we op de crop camera een f/1.3 diafragma opening nodig. Dan spreken we over enorm dure grote lenzen met veel glas die menig hobbyist, maar ook professional, ver te boven gaan. Met full-frame kun je dus eenvoudiger (beperkte) scherptediepte krijgen die met een crop camera nauwelijks kunnen worden bereikt.
Canon EOS 5DmkII, 65mm (Canon 24-105mm F4L IS), 0,4s op f/11, ISO 100
Ook de beeldprestaties zijn op full-frame over het algemeen beter. Mits de extra sensorgrootte niet wordt gebruikt om onevenredig veel meer megapixels op de sensor te proppen. Het formaat van de sensor is sterk bepalend voor de beeldkwaliteit, hoe meer megapixels op er worden geperst op dit kleine oppervlak, hoe groter de kans op beeldruis.
Hoewel er ook voor crop-sensoren grote stappen worden gezet om de beeldkwaliteit te verbeteren, blijft een belangrijke keuze van de consument om een camera te nemen de hoeveelheid megapixels. Het vereist een bewuste keuze en doorzettingsvermogen van een fabrikant om er voor te kiezen om de hoeveelheid megapixels te beperken ten gunste van de beeldkwaliteit.
Nadelen van full-frame
Full-frame camera’s mogen dan in prijs zakken, de sensor is niet het enige dat de beeldkwaliteit bepaalt. Op full-frame speelt de kwaliteit van de lens een hele grote rol. Je hebt bij het gebruik van een full-frame camera het voordeel dat het gehele lensoppervlak wordt gebruikt, maar dit betekent ook dat de gevoeligheid voor lensfouten toeneemt. Per slot van rekening zijn ook de randen van de lens in beeld. Dit betekent meer kans op donkere randen (vignetting) aan de randen, afnemende scherpte, etc.
Een overstap naar een full-frame camera is daarmee een grote sprong, het betekent vaak een investering in nieuwe lenzen. Helemaal als je daarvoor gebruik maakte van de Canon EF-S of Nikon DX lenzen die specifiek voor crop-factor camera’s zijn ontwikkeld en niet gebruikt kunnen worden op een full-frame camera of alleen door een grote hoeveelheid megapixels weg te gooien.
Canon EOS 5DmkII, 65mm (Canon 24-105mm F4L IS), 1/100s op f/4, ISO 400
Ook werken full-frame camera’s langzamer, waardoor er op minder beelden per seconde kan worden gefotografeerd, lastig voor sportfotografen die afhankelijk zijn van het kunnen nemen van een grote hoeveelheid foto’s kort achter elkaar om het juiste moment te vangen. En wild- en vogelfotografen hebben met de aanschaf van een full-frame camera opeens lenzen nodig die veel groter, zwaarder en duurder zijn om dezelfde vergroting te krijgen.
Met de prijsverlaging van de full-frame camera’s worden ze wel steeds meer bereikbaar voor steeds meer mensen. Dit betekent dat niet alleen pro’s, maar ook enthousiaste hobbyisten gebruik kunnen maken van scherptediepte die hiervoor minder makkelijk bereikbaar was. Ook is het weer een stap voor mensen die naast fotograferen ook willen filmen, professionele HD film kwaliteit voor een fractie van de prijs van gespecialiseerde HD camera’s.
Canon EOS 5DmkII, 98mm (Canon 24-105mm F4L IS), 1/50s op f/4, ISO 1600
Wat de beste keuze is wordt vooral bepaald door de onderwerpen die je graag fotografeert en je budget. Een full-frame camera is nog steeds een flinke investering, zeker als je meerekent dat de lenzen van hogere kwaliteit moeten zijn en dat als je veel telelenzen gebruikt je lenzen moet kopen met een groter bereik om überhaupt hetzelfde bereik als met een crop-factor camera te bereiken.
Zijn de hoeveelheid details in de foto en de prestaties onder niet-optimale lichtomstandigheden belangrijk, dan kan het de moeite zijn de mogelijkheden van een full-frame camera te onderzoeken. Maar ook crop-factor sensoren worden continu verbeterd. En nog maar niet te spreken van fotobewerkingssoftware. Uiteindelijk komt de keuze meestal neer op persoonlijke voorkeur, de onderwerpen die je fotografeert en gewenste stijl.
Gelet op het feit dat ik uw vakmanschap op een hoog niveau acht moet ik toch een kanttekening plaatsen mbt de uitleg van de cropfactor.Daar is nl de redenatie van de vergrotingsfactor ten opzichte van de full frame sensor niet correct. U gaat hier ten onrechte uit van het feit dat er sprake is van een verlenging van de brandpuntafstand.Als u de cropsensor van een camera op een fullframe censor projecteert zult u zien dat er naast het kader van de cropsensor aan vier zijden een royale ruimte overblijft die bij een cropsensor niet benut wordt om informatie op vast te leggen. Dat komt omdat je met een standaard fullframe objectief een grotere afbeeldingsmaatstaf realiseert dan de sensor kan weergeven . Je kunt eigenlijk stellen de aanwezige informatie als het ware over de rand van de cropcensorrand uit boot de boot valt en dus niet wordt vastgelegd.
Ergo mag gesteld worden dat je bij wijze van spreke aan vier kanten een stuk van de foto weg kunt knippen en daardoor geen vergrotingsmaatstaf overhoudt maar de foto alleen maar krapper inkadert. Dus kan er dan geen sprake zijn van een verlenging van een brandtpuntafstand. Vr gr Carlo.Linders.
Best Carlo,
In de zin: “Dat komt omdat je met een standaard fullframe objectief een grotere afbeeldingsmaatstaf realiseert dan de sensor kan weergeven” moet het woord ‘afbeeldingsmaatstaf’ vervangen worden door ‘beeldveld’
Afbeeldingsmaatstaf is iets heel anders, zoek maar even in de reacties hier beneden.
Verder klopt je redenering natuurlijk wel.
Heeft het “grotere” diafragma van een full-frame ook effect op de lichtsterkte?
Anders gezegd: is met een full-frame een kortere sluitertijd nodig om dezelfde belichting te krijgen?
Volkomen eens met Carlo.
Korter en bondiger geformuleerd: De brandpuntsafstand is een eigenschap van de lens en die verandert niet door de (toevallige) afmeting van de sensor.
Vr gr C.v.S
Kenneth zegt dat de lens “zich gedraagt als”, dus niet dat de brandpuntsafstand anders is.
Zeker voor de leek is het waarschijnlijk helemaal duidelijk op die manier.
Een spraakverwarring welke ik vaak zie opduiken en waarmee ik het een tijdje knap lastig had om het te begrijpen.
Is het niet als volgt?
De cropfactor is in feite enkel van toepassing op het beeldveld.
voorbeeld. Nikon materieel, DX cropfactor is 1,5.
=> het beeldveld van aan FX 200mm lens zal op een DX (niet-full frame) body het beeldveld geven van een 300mm lens maar haalt niet het onderwerp dichter bij dan die 200mm doet op FX body. De 200mm lens op DX body gedraagt zich dus niet als een 300mm, ze geeft ‘enkel’ het – kleinere – beeldveld (lengte en breedte) van een (200mm*1,5 zijnde) 300mm lens.
Heren,
Niemand heeft beweerd dat de brandpuntsafstand van de lens veranderd, alleen het resultaat is alsof het met een langere brandpuntsafstand gefotografeerd is.
Goede uitleg ook voor mindere pro’s.
Mvrgr, Al.
Hallo Kenneth,
Lenzen ontwikkeld voor het 35 mm filmformaat zullen over het
algemeen niet meer zo goed in het *fullframe* formaat functioneren.
Dat ben ik volkomen eens. Er zijn echter wel lenzen indertijd door
Minolta voor de AF camera’s vervaardigd die het fantastisch doen
op b.v. de Sony dlrs fullframe camera’s. Voorbeelden zijn de nog
steeds 2e hands aan te schaffen; Minolta apo type g lenzen, b.v.de Minolta AF 2.8 APO 70-200mm-G..
Ook met mijn z.g. beerkan lenzen (1985) is in het fullframe segment heel goed te werken. Nadeel hiervan is natuurlijk
de start opening F4-F4.5.
Verder een duidelijk verslag ook over de cropfactor.
Vriendelijke groet,
Gerald
De scherptediepte is afhankelijk van het diafragma en de brandpuntsafstand. Op een full frame sensor krijg je dus dezelfde scherptediepte als bij een cropped sensor (bij dezelfde brandpuntsafstand en diafragma).
Alleen de beelduitsnede (gezichtsveld) is wel anders. Dus als je bij een cropped sensor dezelfde beelduitsnede wilt als bij een full frame, dan moet je de brandpuntsafstand aanpassen. En daarmee verandert de scherptediepte ook.
Hoi Frank, dat is een heldere uitleg! Zeer goed geformuleerd, ga ik onthouden :-)
Niet mee eens met deze uitleg jongens
APS-C met 35mm lens f1/1;4 geeft hetzelfde resultaat als een
FF met 50mm lens f1/1;4.
Dus de scerptediepte is toch hetzelde en kunne bijden f1/1;4 weergeven.
Kris zei:
APS-C met 35mm lens f1/1;4 geeft hetzelfde resultaat als een
FF met 50mm lens 1/1;4.
Dus de scerptediepte is toch hetzelde en kunne bijden f1/1;4 weergeven.
Maar dat klopt niet. De scherptediepte van een 35mm objectief is voor alle type beeldformaat gelijk. Dus een 35mm objectief op een FF geeft net zoveel scherptediepte (bij het zelfde diafragma) als een 35mm op een APS-C camera. Wel is het perspectief van een 35mm op APS-C gelijk aan het perspectief van een 50 (52,5)mm op FF of kleinbeeldfilm.
Overigens gebruik ik op APS-C van Sigma zowel de f 1.4-30mm als ook de Sigma f 1.4-50mm tot volle tevredenheid.
m.vr.gr. Dick
Ja, je hebt gelijk Dick…. sorry
Helaas heeft Dick het toch mis, een grotere sensor heeft een andere DOF bij gelijk objectief.
Een 50mm 1.4 in combinatie met een 35mm sensor zal voor een APS-C een 50mm 1.2 worden en voor Micro 4/3 een 50mm 0.95 wil je dezelfde DOF bereiken.
Onzin! Een 50mm objectief bij f8 geeft een bepaalde scherptediepte, optische wetten, ongeacht of die gebruikt wordt op een APS-C, FF of Hasselblad met digitale achterwand.
Ooit gerbruikte ik een Rolleiflex 3.5T met 120/220 film én een 35mm adapter. De scherptediepte werd echt niets anders bij gelijk diafragma als ik de rolfilm of de kleinbeeldadapter gebruikte voor portretopnamen.
(Dat was een ideale combinatie overigens, 75mm staand en 36 opnamen mogelijk).
Er is echt wel een verschil (gewone natuurkunde) als ik een foto maak met de D800 met 80mm bij f 8 en een foto met mijn H4-50 met 80mm. Elke fotograaf zal dat beamen maar zie ook hierover literatuur er is genoeg hierover uitgelegd en geschreven.
Her gaat er eigenlijk om wil je met scherptediepte veel shpelen dan wordt het f getal per formaat anders bij gelijke brandpunt. Dat was ook in de tijd van de analoge fotografie het geval. Ik ben begonnen met een oude Nikon F en een 500c voor medische fotografie en dan zie je dat een 85mm op de F meer scherptediepte oplevert dan met de 500C met 80mm bij gelijk diafragma. Voor digitaal zijn deze wetmatigheden niet anders.
Je kunt het effect eenvoudig controleren op http://www.dofmaster.com/dofjs.html. Als je een Canon 7D kiest krijg je bij Near en Far Limit een andere waarde dan als je een 5D Mark II kiest bij verder gelijkblijvende waarden.
En toch maakt het niet uit m.b.t. de scherptediepte of ik in die oude Rolleiflex een KB-adapter gebruikte of niet.
Ook is de scherptediepte gelijk als ik de Sigma 50mm f 1.4 gebruik op mijn Sony A77 of met gelijke instellingen op een Sony A900. De scherptediepte wordt ‘gemaakt’ door het objectief en de instellingen. Niet door de grootte van het opname vlak. Later ‘croppen’ (een kleiner deel van het opnamevlak gebruiken) levert immers ook geen grotere scherptediepte op dan bij het benutten van 100%. Een APS-C sensor kan is nu eenmaal een deel gebruiken van wat een (voor FF ontworpen) objectief kan leveren.
Wel is er verschil in scherptediepte tussen 80mm middenformaat-objectief en een 80mm FF/APS-C objectief, omdat de afstand achterste lensdeel naar filmvlak c.q. sensor anders is. Dat is niet het geval bij de afstand achterste lensdeel/sensor tussen FF en APS-C.
Heren,
Helaas veel gekrakeel. Ook ik heb mijn zienswijze over dit onderwerp meerdere keren op dit platform uiteengezet, kijkt u het maar na. Anders denkenden ten spijt steun ik toch de degelijke en heldere uiteenzetting van Dick.
Het is en blijft voor velen een moeilijk onderwerp.
Veel fotografeer plezier,
Alex.
De scherptediepte wordt ALLEEN bepaald door de AFBEELDINGSMAATSTAF IN COMBINATIE MET HET GEBRUIKTE DIAFRAGMA.
Afbeeldingsmaatstaf is de maat van een object zoals dat op de sensor geprojecteerd wordt, in verhouding tot de grootte in werkelijkheid.
Even niet verwarren met beeldvullend, dat is afhankelijk van de grootte van de sensor.
Omdat de afbeeldingsmaatstaf bij een kleinere sensor, om hetzelfde beeld te krijgen, ook kleiner is wordt de scherptediepte groter.
Voorbeeldje: Wil je een boom van 5 m hoog beeldvullend fotograferen met een FF sensor dan krijg je een afbeeldingsmaatstaf van 24 mm : 5000 mm = 0,0048. Bij een APS-C sensor wordt dat: 15 mm : 5000 mm = 0,003
Dat is een beduidend kleinere afbeeldeingsmaatstaf en daardoor krijg je bij hetzelfde diafragma een grotere scherptediepte.
Bij een compactcamera is dat nog verschil door de extreem kleine sensor natuurlijk nog veel groter.
Scherptediepte heeft dus niets te maken met de brandpuntafstand van het objectief.
De brandpuntafstand is wel bepalend voor het perspektief en voor de afstand tot je onderwerp bij dezelfde afbeeldingsmaatstaf.
Dit is wat ik bedoelde.
Beste Frans,
Helaas klopt dit verhaal niet. Om op dezelfde afstand van camera tot boom een beeldvullende opname met verschillende sensorgrootte te kunnen maken moet er per type sensor een daarvoor geschikte brandpuntsafstand worden gebruikt. Om een vogeltje op één van de takken 6mm groot op de sensor geprojecteerd te krijgen maakt het niet uit of je FF of APS-C gebruikt. Beide type sensor kunnen met hetzelfde objectief een gelijke afbeeldingsmaatstaf verzorgen van dat vogeltje. Bij APS-C komt dan uiteraard niet de hele boom in beeld, maar het vogeltje wel met dezelfde afbeeldingsmaatstaf.
Beste Dick,
Helaas lees je mijn verhaal niet goed.
Mijn verhaal klopt als een zwerende vinger. Dat is gewoon heel simpel een optische wetmatigheid.
Waar lees je in mijn verhaal dat je dezelfde afstand tot de boom aan kunt houden?
Goed en wel: scherptediepte wordt alleen bepaald door drie factoren:
-brandpunt
-diafragma
-afstand tot het onderwerp waarop je hebt scherpgesteld.
De grootte van de sensor bepaalt wat er van de beeldcirkel wordt geregistreerd.
Brandpunt heeft totaal niks te maken met perspectief! Plaats van de camera bepaalt je perspectief: afstand tot je onderwerp en ooghoogte zijn de enige zaken die het perspectief beinvloeden. Met een lang brandpunt registreer je er minder van dan met een groothoek.
Beste Renze,
Als je denkt dat brandpunt niets te maken heeft met perspectief, fotografeer dan eens een lucifersdoosje met een 28 mm en met een 200 mm objectief en vergelijk het resultaat.
Je zult verstelt staan.
Ik zal hier op mijn website www,natuurfoto.nl in de maandelijkse rubriek voor oktober een uitgebreid artikel over schrijven.
Daar zal ik ook laten zien dat brandpuntafstand, bij dezelfde afbeeldingsmaatstaf en diafragma, niets van doen heeft met scherptediepte.
De stelling: “Met een kleinere sensor krijg je meer scherptediepte” is net zoiets als “Met een langere sluitertijd krijg je meer scherptediepte.”
Het resultaat is in beide gevallen inderdaad meer scherptediepte, dat wel.
Maar de oorzaak is in het eerste geval niet de sensorgrootte maar de afbeeldingsmaatstaf.
In het tweede geval is de de oorzaak niet de sluitertijd maar het gegeven dat je bij een langere sluitertijd een kleiner diafragma gebruikt.
Het is dus wel zaak om goed te kijknaar de oorzaak en gevolg.
Beste Frans,
Als je vanuit hetzelfde standpunt een luciferdoosje fotografeert met een 14mm of een 200 mm krijg je uiteraard niet dezelfde foto’s, maar het perspectief blijft hetzelfde. Probeer maar eens. Tip: verdiep je voordat je je artikel schrijft eens in het begrip “perspectief”.
Ik heb weinig toe te voegen aan wat ik net schreef. Je kunt de zaken wel nodeloos ingewikkeld maken door afbeeldingsmaatstaf erbij te halen. Afbeeldingsmaatstaf is het gevolg van brandpunt, afstand tot je onderwerp en grootte van je sensor.
Beste Frans,
Afbeeldingsmaatstaf o.a. wordt bepaald door sensorgrootte en brandpunt. Je kunt beter geen zaken nodeloos ingewikkeld maken!
Uiteraard zijn de foto’s van het luciferdoosje gemaakt met 14mm en 200mm verschillend, maar alleen qua scherptediepte (bij gelijk diafragma) en uitsnede. Het perspectief blijft hetzelfde als je afstand tot onderwerp en ooghoogte niet zijn aangepast. Het zou verstandig zijn om je wat meer te verdiepen in het begrip “perspectief” voor je je artikel schrijft!
Beste Renze,
Ik zal je raad ter harte nemen als jij me belooft je eens te verdiepen in het begrip afbeeldingsmaatstaf. ;-)
Kijk na 1 okt. maar op mijn website onder het tabblad “deze maand”. http://www.natuurfoto.nl/nederlands/deze-maand/
Als een voorwerp in werkelijkheid 1 cm groot is en je fotografeert het met een afbeeldingsmaatstaf van 1:1 dan wordt het op de sensor 1 cm groot afgebeeld. Ongeacht de grootte van de sensor.
Of maak ik het hiermee weer “nodeloos ingewikkeld”?
Even terug naar het item, de Nikon D600 gaat voorlopig boven de 2000 euro kosten in Nederland (op dit moment bij diversen winkels). Maar aan de overkant van de Oceaan nog geen 1600 euro wat een echte doorbraak is voor liefhebbers.
Kijk eens in Helgoland. Tax free kopen. Redelijk goed te doen om eens heen te gaan.
Het beloofde artikel over sensorgrootte en scherptediepte staat inmiddels online. Volg deze link:http://www.natuurfoto.nl/oktober-2012/
Heren, het is al even geleden, deze discussie. Ik lees dit topic nu pas en heb ook commentaar.
Even alles op een rijtje:
Brandpuntafstand van een objectief:
hoe groter hoe minder info op de sensor geprojecteerd wordt, zeg maar tunneleffect.
hoe minder hoe meer info op de sensor, denk aan groothoeklenzen en fish-eye lenzen.
Verschil tussen 35mm film ( werk ik nog mee in zwart wit) en full frame enerzijds, en APS-C anderszijds is: wil ik het complete onderwerp op de verschillende sensors projecteren, heb ik verschillende brandpuntafstanden, dus verschillende lenzen nodig, of aanpassing van een zoomobjectief naar een ander brandpunt, of ik moet mij verplaatsen.
Het laatste zou een zelfde scherptediepte kunnen geven als ik hetzelfde objectief met dezelfde instelling gebruik.
Pas ik de brandpuntafstand aan, dan wijzig ik de scherptediepte, denk hierbij aan algemeen meegeleverde zoom objectieven, b.v. 70-200 F=3.5-5.6, bij bpa 70 mm f 3.5, bij bpa 200 f 5.6, is minder lichtsterk, dus minder scherptediepte.
e.e.a is zoals gezegt oplosbaar door je te verplaatsen met hetzelfde objectief, of een duurder objectief aanschaffen, maar deze oplossing is eindig.
Zoals gezegt fotografeer ik ook nog wel analoog op 35 mm zw film, daarnaast ook digitaal in kleur en zw ( op de computer ). Ik gebruik analoog een Pentax K2 halfautomaat en een Pentax ME volautomaat i.c.m. analoge objectieven van Pentax en Panagor die ik ook inzet op mijn digitale Pentax camera,s, de K-5 IIs en de K20D.
de K-5 IIs heeft geen anti alias filter, waardoor een betere scherptediepte. Dit filter haalt nl. ook veel contrast weg. Ik maak al mijn digitale foto,s in RAW formaat.
Mijn digitale objectieven zijn allemaal Sigma,s m.u.v. 200mm, die is van Pentax, zie hieronder
Sigma AF 4.5mm f/2.8 EX DC Fish-Eye HSM
Sigma AF 35mm f/1.4 DG HSM Art Pentax
Sigma AF 50mm f/1.4 EX DG HSM Pentax
Sigma AF 85mm f/1.4 EX DG HSM Pentax
PENTAX SMC DA 200MM/F2.8 ED IF SDM
Sigma AF 300mm f/2.8 EX DG APO Pentax
Sigma 17-70mm F2.8-4 DC Macro C HSM Pentax
Sigma 70-200mm F2.8 EX APO DG OS HSM Pentax
De laatste twee heb ik voor het gemak om plaatjes te schieten
wat een technisch “geneuzel”. Mannenpraat: het gaat toch om mooie platen. Al dan niet met veel of weinig scherptediepte en geschoten met welke brandpuntsafstand dan ook.
Ik heb gemerkt dat te veel techniek mij belemmert.
Fotograferen vanuit je gevoel zonder al te veel na te denken leveren vaak mooiere plaatjes op. Het zijn je ogen die de foto maken en niet de camera. Ben het roerend met je eens Hans!
ik stop met fotograferen….