Paddestoelen fotograferen

De zomer is nu echt voorbij en de herfst heeft zijn intrede gedaan. Langzaam komt er steeds meer kleur in de bomen, de kastanjes liggen voor het oprapen en paddestoelen laten zich weer zien in allerlei kleuren, soorten en maten. Paddestoelen zijn een erg dankbaar onderwerp. Ze blijven geduldig wachten totdat je de perfecte compositie hebt gemaakt en er zijn enorm veel verschillende soorten en daarmee foto mogelijkheden. Het is een compleet andere wereld waarin je je kunt verdiepen.

Canon EOS 5D, 39mm (Canon 17-40 F4L), 1/50s op f/4, ISO 400

Je kunt ze vinden in het plantsoen in de straat, maar natuurlijk ook in het bos en in natuurgebieden. Afhankelijk van de ondergrond kom je ook andere paddestoelen tegen. Rotte bomen, kleigrond en zandgrond hebben allemaal hun eigen soorten. Let ook op boomtakken, soms hoef je helemaal niet zo diep door de knieën te gaan.

Neem de tijd om een gebied te verkennen. Er zijn veel verschillende soorten die allemaal hun eigen favoriete plekje hebben. Ze staan niet allemaal in het gras of aan de bosrand. Een paar meter verder weg van het pad kunnen de mooiste exemplaren staan.

Speel met licht en schaduw – Canon EOS 30D, 100mm (Canon 100mm F2.8 Macro), 1/100s op f/5, ISO 400

Als je naar een paddestoel loopt, let dan op dat je geen andere paddestoelen omver loopt of ze beschadigt als je gaat zitten of liggen op de grond. Sommige soorten zijn erg klein waardoor je ze snel over het hoofd ziet. Het is sowieso een goed idee om rustig te lopen, dan is de kans het grootst dat je de goede exemplaren ziet. In natuurgebieden is het vaak niet toegestaan van het pad af te wijken.

Kijk goed om de paddestoel of er geen duidelijke beschadigingen zijn te zien en wat de beste hoek is om ze vast te leggen. Let ook op grassprieten of andere storende dingen die in de weg zitten in je compositie. Je kunt best wat ‘tuinieren’ door voorzichtig de storende elementen aan de kant proberen te drukken, als je er maar voor zorgt dat de paddestoel zelf niet wordt beschadigd.

Hier vond ik de losse blaadjes juist wel charmant – Canon EOS 5D, 135mm (Canon 135mm F2L), 1/25s op f/5.6, ISO 400

Een laag standpunt is vaak het mooist om paddestoelen vast te leggen. Paddestoelen zijn op hun best als je ze op hetzelfde niveau of zelfs net van onderen fotografeert. Als je de beschikking hebt over LiveView en eventueel een omklapbaar LCD scherm, dan kun je eenvoudiger een compositie maken zonder je in allerlei bochten te hoeven wringen.

Het is dan ook eenvoudiger de sporen aan de onderkant van de paddestoel vast te leggen. Vaak zijn die relatief donker, je kunt met alumiumfolie of een wit kaartje een reflector maken. Hiermee kun je het licht op de onderkant van de paddestoelen richten zodat de sporen beter zichtbaar zijn.

Op een presenteerblaadje – Canon EOS 5D, 40mm (Canon 17-40 F4L), 1/30s op f/4, ISO 800

Over het algemeen groeien paddestoelen op donkere plekjes, daar is het lekker vochtig en groeien ze het beste. Dit betekent dat je moet fotograferen onder relatief donkere omstandigheden en dat de sluitertijd wellicht te langzaam kan zijn voor een scherp resultaat. Je kunt de ISO waarde van de camera verhogen om het aanwezige licht beter te vangen, maar dit kan voor meer ruis zorgen als je extreme waarden kiest.

Zorg daarom voor een statief of een stevige ondergrond. Ik heb een klein statief van 15cm, maar ik geef er de voorkeur aan om de camera op een vuilniszak met een steuntje teplaatsen (of je kunt kiezen voor een pittenzak). De vuilniszak kun je dan meteen ook gebruiken om op te zitten of te liggen zodat je kleren niet al te snel vies worden.

Canon EOS 30D, 100mm (Canon 100mm F2.8 Macro), 1/80s op f/5, ISO 500

Paddestoelen kun je eigenlijk onder alle omstandigheden fotograferen, aangezien ze vaak aan de bosrand zijn te vinden wordt het felste zonlicht tegengehouden. Een dicht bladerdek of een bewolkte dag is ideaal om zacht licht te laten vallen zodat je de details en kleuren goed kunt laten zien.

Het ligt voor de hand een macrolens of telelens te gebruiken om paddestoelen vast te leggen, hiermee kun je de achtergrond mooi onscherp maken met een wijd open diafragma en de focus leggen op de paddestoelen. Maar ook een groothoeklens is erg geschikt, hiermee kun je ook redelijk dichtbij focussen en door de grotere beeldhoek kun je ook iets meer van de omgeving van de paddestoelen laten zien.

Controleer goed welk deel van de foto scherp is. Op de beperkte afstand waarop je fotografeert krijg je met een wijd open diafragma (laag f-getal) al snel te maken met beperkte scherptediepte. Dit is vaak ook een stijl die je wilt, maar zorg er wel voor dat het voorste deel van de paddestoel dan wel scherp is, hier kijkt de kijker als eerste naar om de kwaliteit van de foto te beoordelen.

Canon EOS 30D, 100mm (Canon 100mm F2.8 Macro), 1/100s op f/6.3, ISO 160

Als de achtergrond wat verder weg is kun je met een iets dichter diafragma (hoger f-getal) meer scherp in beeld krijgen van de paddestoel. Zeker als je een groepje paddestoelen bij elkaar hebt, zorg dan dat de focus op de belangrijkste (vaak voorste) paddestoel ligt.

In de schaduw heeft de camera vaak de neiging om de witbalans iets te koel/blauw te maken. Een iets warmer beeld geeft vaak een prettiger gevoel aan de kijker. Je kunt eventueel kiezen voor de bewolkt stand van de witbalans als je het idee hebt dat het beeld te blauw wordt, maar je kunt dit vaak in nabewerking ook eenvoudig aanpassen.

Trek er de komende periode op uit om zelf te proberen paddestoelen vast te leggen. Het is moeilijker dan je denkt om een rustige compositie met een scherp resultaat te krijgen onder relatief donkere omstandigheden, maar als het lukt geeft dit des te meer voldoening!