- Problemen wegpoetsen in Lightroom
- Lightroom: verscherpen
- Lokale bewerkingen in Lightroom
- Bewerkingen omzetten van Lightroom 3 naar Lightroom 4
Adobe Photoshop Lightroom 4 biedt duidelijke toevoegingen zoals de Kaart en Boek modulen, maar ook (in eerste instantie minder duidelijke) verbeteringen aan de Ontwikkel module. Adobe heeft hier met name het dynamische bereik van de foto verbeterd.
Als je Lightroom 3 gewend bent zie je in eerste instantie misschien niet zoveel verschil, maar als je een bestaande foto bijwerkt naar Verwerkings versie 2012 of nieuwe foto’s importeert dan komen er opeens een aantal nieuwe knoppen bij en werken sommige bewerkingen anders dan je gewend bent. Dit heeft ook gevolgen voor hoe de oude foto in Lightroom 4 wordt weergegeven.
Met name in het dynamische bereik veel verbetering
Nadat je Lightroom 4 hebt geïnstalleerd zal deze bij het opstarten vragen de Lightroom 1/2/3 catalogus te upgraden. Hierbij maakt Lightroom een nieuwe catalogus aan met alle bewerkingen die je in vorige versies van Lightroom hebt toegepast. De oude catalogus blijft bewaard.
Als je vervolgens een bestaande foto opent in de Ontwikkel/Develop module dan zie je rechts onderin een icoon met een uitroepteken verschijnen. Hiermee kun je je foto’s omzetten naar de nieuwe Verwerking Versie 2012 (Process Version). Pas als je dit doet zie je de nieuwe knoppen en verschillen in bewerking die in Lightroom 4 zijn toegevoegd. Je kunt dus al je bestaande bewerkingen behouden als je naar Lightroom 4 overstapt.
Uitroepteken ten teken dat je de bewerking kunt updaten
De verschillen tussen de oude en nieuwe Verwerking Versie kunnen soms vrij groot zijn, dus het is een goed idee om bestaande foto’s één voor één te bewerken totdat je vertrouwd bent hoe Lightroom 4 met de historische bewerkingen om gaat.
Je kunt via het Camerakalibratie menu (helemaal rechts onderaan in de Ontwikkelen module) ook altijd terug gaan naar de vorige Verwerking Versie
Nieuwe schuifbalken
De Lightroom 3 schuifbalken die we gewend zijn
In tegenstelling tot Lightroom 3 zijn er ook een flink aantal knoppen gewijzigd waardoor de aanpassingen soms wat anders reageren dan je verwacht en bestaande foto’s die je update zien er soms anders uit. In mijn ervaring is het het beste om een deel van je oude kennis te vergeten en gewoon door de schuifbalken naar negatieve en positie waarden te slepen te ontdekken wat de knoppen doen.
De schuifbalken in Lightroom 4 staan allemaal in het midden, hebben andere namen geregen en werken net anders
In het Standaard menu is de werking van Belichting gewijzigd, het is nu een combinatie geworden van Belichting en Helderheid. Je kunt het nu gebruiken om de middentonen te wijzigen, het heeft minder effect op de hooglichten en reageert daarmee meer zoals het aanpassen van de belichting op je camera. Adobe zegt dat het lijkt op het gedrag van film, hooglichten worden beperkt versterkt, waar je bij digitale camera’s sneller geen detail meer ziet.
Hooglichten en Schaduw kun je nu gebruiken om de extremen aan te passen als je eenmaal de algehele belichting hebt ingesteld. Tot +/- 50 kun je normale bewerkingen ermee doen, hogere waarden maken er meer een effectshot van.
Deze wijzigingen maken dat het beter werkt als je van boven naar beneden werkt, waar ik in vorige versies vaak meer heen en weer ging tussen de verschillende opties in het standaard menu.
Dynamisch bereik
Adobe heeft in deze versie vooral het dynamisch bereik van de foto (het verschil tussen de donkerste en lichtste delen) willen aanpakken. Met name in de verwerking van de schaduwen en hooglichten zijn aardige sprongen gemaakt doordat bewerkingen subtieler worden toegepast en minder informatie verloren gaat. Het is eenvoudiger om in Lightroom 4 het dynamisch bereik van de foto te vergroten en meer details er uit te halen.
Als je op het uitroepteken icoon drukt zet Lightroom de foto om naar de nieuwe Verwerking Versie. Automatisch wordt het vergelijkingsscherm geopend zodat je de verschillen kunt bestuderen. Soms is er nauwelijks verschil te zien, maar zul je merken dat de tonen in de hooglichten net iets subtieler verlopen en/of de fijne details net iets scherper zijn.
100% ingezoomde foto. Meer details zijn zichtbaar in de schaduwen, het gezicht van de man met de rode muts is beter te onderscheiden en de voorgrond is lichter
Helderheid
In andere gevallen zul je merken dat de foto een stuk lichter en scherper (soms te scherp) is geworden. Dit effect wordt met name veroorzaakt door de omzetting van de Lightroom 3 instelling van de Helderheid/Clarity schuifbalk als die hogere waardes heeft. Helderheid is een functie om de middentonen van een foto te versterken. Vroeger kreeg je bij te hoge waardes nog wel eens schaduwrandjes rond scherpe lijnen (halo’s).
In Lightroom 4 is er veel aandacht besteed aan het tegengaan hiervan. Adobe was zo succesvol dat ze hebben besloten de Helderheid schuifbalk ook twee keer zo sterk te maken, zodat omgezette Lightroom 3 waardes soms bijna een soort HDR effect krijgen. Als je dit ziet na het omzetten van een Lightroom 3 foto kun je dit eenvoudig corrigeren door de Helderheid schuifbalk minder sterk te maken.
Hooglichten
Ook gaat Lightroom 4 veel subtieler om met de hooglichten en kun je veel meer informatie terughalen. In onderstaande foto wilde ik het Amstel logo minder uitgebeten laten weergeven. Zo ziet het er uit in Lightroom 3 met drie stops onderbelichting en 100% Recovery ingesteld:
Lightroom 3 hooglichten zijn met de bewerkingen niet volledig terug te krijgen
En zo ziet het er uit in Lightroom 4 met de Witte Tinten en Hooglichten waardes helemaal tot het minimum (schuifbalk uiterst links), maar de belichting is zelfs bijna 1 stop hoger gemaakt en toch is er veel meer te zien in de witte delen. Het ziet er nu wel iets meer als een HDR foto uit dan hiervoor, door iets meer schaduw toe te voegen of de belichting nog iets te minderen wordt de foto subtieler.
Lightroom 4 Hooglichten (met andere bewerkingen), let vooral op het Amstel logo aan de rechterkant van het gebouw
Witte en Zwarte tinten
Als je het Ontwikkel menu hebt bekeken zie je de nieuwe opties voor witte en zwarte tinten. Deze opties gaan over de tonen lichter dan de hooglichten (wit uitknipping) en donkerder dan de schaduwen (zwarting). De instellingen zijn eigenlijk vergelijkbaar met het instellen van het wit- en zwartpunt in Photoshop.
Je kunt met deze opties meer contrast in de foto introduceren en dan met name in de extremen, waar de Hooglichten en Schaduwen opties subtieler werken.
Een handig trucje om deze waarden goed in te stellen is door op de alt (PC) of Option (Mac) toets te drukken terwijl je aan de schuifbalk schuift. Voor het witpunt wordt het beeld zwart en kun je aan de schuifbalk schuiven totdat je wat witte details ziet. Dan weet je dat je je witpunt goed hebt ingesteld. Hetzelfde geldt voor het zwartpunt.
Het loont trouwens sowieso de moeite in de Ontwikkelen module af en toe eens de alt/Option toets in te drukken bij het verslepen van de schuifbalken, verschillende instelopties bieden zo een extra visueel hulpmiddel. Ook erg handig bij het verscherpen.
Bestaande foto’s omzetten
Als je bestaande foto’s omzet moet je soms echt even wennen hoe anders de foto er in Lightroom 4 uit komt te zien. Onderstaande foto zoals deze in Lightroom 3 er uit zag:
Glen Afric in Lightroom 3
De foto zoals hij er in Lightroom 4 uit zag na omzetting naar Verwerking 2012:
Lightroom 4 gaat anders om met een aantal instellingen, waardoor veel contrast uit de foto is verdwenen en hij een wat fletse aanblik krijgt
Dezelfde foto opnieuw bewerkt in Lightroom 4. Een aardig verschil. De contrastloze weergave na omzetting deed me besluiten om de foto opnieuw aan te pakken, de Helderheid terug naar 0, witbalans terug en opnieuw met de schuifbalken spelen. Een goede manier om de nieuwe Verwerkings engine te leren kennen en uiteindelijk vind ik dit een veel mooier resultaat dan de eerdere foto.
De foto opnieuw bewerkt in Lightroom 4. Het resultaat oogt vooral scherper. Kleurveranderingen komen, omdat ik wat heb gesleuteld aan de verzadiging en witbalans.
De voorbeelden die ik in dit artikel heb gekozen zijn geselecteerd om op een duidelijke manier de wijzigingen te tonen. Foto’s die in minder extreme omstandigheden zijn gemaakt of minder zijn nabewerkt in Lightroom 3 zullen een kleiner verschil te zien geven.
In mijn ervaringen zijn de resultaten nooit echt slechter geworden in Lightroom 4 als ik wat extra tijd besteedde om de foto opnieuw te bewerken en vaak gaf dit ook een verbetering te zien, soms spectaculair, soms iets minder spectaculair.
Je moet er rekening mee houden dat je mogelijk extra tijd moet besteden als je een oude foto bijwerkt naar de nieuwe Verwerking Versie. Ben je druk met fotograferen, dan kun je er ook voor kiezen om bestaande foto’s zo te laten. Nieuwe foto’s worden automatisch met de nieuwe Verwerking Versie ingeladen in de catalogus.
Photoshop gebruikers hoeven trouwens niet te vrezen, in Photoshop CS6 zal Adobe in Camera Raw dezelfde Verwerking Versie 2012 beschikbaar stellen.
In dit artikel zie je goed één van de redenen waarom ik graag in het RAW formaat werk. Het geeft meer werk bij het bewerken van de foto (hoewel dit in Lightroom of Camera Raw redelijk snel gaat), maar het biedt in de toekomst veel meer mogelijkheden.
Natuurlijk is het altijd het beste om op locatie de resultaten al zo goed mogelijk te maken in de camera, maar het is goed te weten dat als het mis gaat of je te maken hebt met een extreme situatie dat het dan misschien nu niet mogelijk is er het beste uit te halen, maar wie weet wat de toekomst brengt.
Het is nog steeds dezelfde foto uit 2008, maar als je vergelijkt hoe hij er in Lightroom 2, Lightroom 3 en Lightroom 4 uit ziet dan is er een wereld van verschil. Ik kan bij elke update opnieuw proberen betere resultaten uit hetzelfde originele RAW bestand te halen. Foto’s die in Lightroom 3 niet te redden waren krijgen zo opeens een nieuw leven in Lightroom 4.
Wil je Lightroom ook uitproberen? Adobe biedt een gratis 30 dagen demo (affiliate link).
[ad#Lightroom]
Niet vergeten dat de bewerkingsprogramma’s er zijn om de fout-gemaakte foto te verbeteren. Volgens mij moet je eerst proberen de goede foto te maken. En dat is nu net de kunst van het fotograferen.
Kenneth,
In de final versie van LR4 zit momenteel een bug die ervoor zorgt dat tijdens de conversie van de catalogus van LR 3 naar LR4 de curves niet goed meekomen.
Ins- en outs staan op de volgende link: http://chrismarquardt.com/blog.php?id=1620266956854377999
Totdat er een update voor LR4 is zou ik zeker de LR3 catalogus bewaren (even kopieetje maken) of misschien nog een paar dagen op LR 3 blijven werken.
Er wordt door Adobe al aan een oplossing gewerkt !
Verder is LR4 geweldig !!
Dank voor de aanvulling Alexander! Ik werk zelf niet vaak met curves, dus ik had het niet gemerkt, maar dat is inderdaad vervelend!
Zo juist upgrade gemaakt van LR 3 naar 4 . Eerste indruk een grote verbetering in het menu bewerken . Schuifbalken zijn logischer bij elkaar gebracht. De kaart is een goede meerwaarde.
Wel wat werk indien men oudere foto’s individueel wil omzetten naar huidige instellingen Het zal me niet vervelen !!
Dank je wel voor je overzicht, Kenneth, het is zeer nuttig!
Ik ben wel benieuwd, wat er met de bestaande presets zal gebeuren? Worden ze ook omgezet, of moet men ze allemaal opnieuw maken (dat kost natuurlijk veel tijd)?
Sorry, had je vraag gemist Olga.
In principe worden de presets bij de conversie over gezet. De Lightroom 3 presets zien er in de processing versie 2010 van Lightroom 4 hetzelfde uit.
Maar het is wel zo dat een aantal van de bewerkingen in de preset niet mee komt, omdat die tools ontbreken in de processing versie 2012. Je moet dus voor die elementen (bijvoorbeeld fill light) je preset aanpassen. Ook gaat Lightroom 4 in sommige omstandigheden (zoals clarity/helderheid) anders om met de waarden, waardoor het effect in LR4 sterker kan zijn dan in LR3.
Je zult de presets die die opties gebruiken dus moeten aanpassen. Je kunt een oude preset toepassen op een Lightroom 4 process version 2012 foto, aanpassen om weer het gewenste effect te krijgen en vervolgens die aangepaste preset opslaan onder dezelfde naam.
Dank je wel, Kenneth!
LR4 lijkt me zeker de moeite waard om de presets aan te passen. Ik ben benieuwd, hoe lang het omzetten van de een grote catalogue zal duren. Wat is jouw ervaring daarmee?
Ik heb het niet getimed eerlijk gezegd, maar mijn catalogus met 60.000 foto’s ging vrij snel. Moet wel gezegd dat ik net een nieuwe Mac heb gekocht met veel werkgeheugen.
Goed artikel zoals gebruikelijk Kenneth, een kleine correctie op een eerder gemaakte opmerking: er is een groot verschil tussen fotobewerken en fotoverwerken. Lightroom is een fotoverwerkingsprogramma waarbij je een foto digitaal optimaliseert. Dat heeft niets met het rechttrekken van een technisch, slechte foto van doen hoewel LR daar wél voor gebruikt kan worden. Wil je echter het hoofd van de buurvrouw op de romp van de buurman plakken dan ben je aan het fotoBEwerken en dan kom je al snel bij een programma als Photoshop uit.
Overigens ben ik het zeker met de schrijver eens dat een foto in de basis goed moet zijn.
Beste Kenneth, geen reactie maar een vraag. Ben bezig mijn foto’s van de PC, LR2 over te zetten op Mac, LR4. Ik weet hoe het moet en het ging in eerst instantie ook goed. Maar nu verschijnt elke bestand dat ik overzet onder “pictures” ipv onder jaartal, jaar-maand, etcetera. En ik weet niet hoe dit op te lossen.
Ik hoop dat je hier een antwoord op hebt.
Alvast veel dank,
Nini Kraan