De Develop module in de praktijk

Als je in RAW formaat fotografeert dan hoort het bewerken van foto’s erbij. De foto zoals je die op de computer ziet lijkt vaak niet op de foto die je achterop de camera zag. Met een paar simpele bewerkingen kun je een foto terugbrengen naar de scène die je voor je zag. Onderstaande aanpassingen zijn met Lightroom gedaan, maar vrijwel alle functies zijn ook beschikbaar in Camera Raw voor Photoshop (Elements).

Mijn favoriete vakantiebestemming is Schotland en dan met name de Noord-West kust van dit wonderschone land in de herfst. De ligging aan de Atlantische kust betekent dat er vaak veel regen tussen de bergen blijft hangen, maar soms levert dit ook geweldige lichtomstandigheden op zoals bij onderstaande foto.

De weg door Glen Etive

Bovenstaande foto is echter niet hoe het beeld er in eerste instantie op mijn computer uit zag, dat zag er uit als volgt:

De weg naar Glen Etive startpunt

Het licht uit de zon is wit uitgebeten, de hooglicht indicator van het histogram gaf het volgende aan:

Uitgebeten zon

Niet goed (hoewel ik lang niet altijd alle details in witte delen wil zien). Verder oogt het beeld wat flets, lang niet zo warm als ik mij herinner toen ik daar eind oktober stond.

[ad#Lightroomwinnen]Ik fotografeer altijd in RAW formaat. Dit levert veel grotere bestanden op dan fotograferen in JPG formaat, maar dit betekent ook dat er meer kleurtonen tot mijn beschikking staan. Nadeel is dat de foto in eerste instantie niet lijkt op wat er in de camera te zien was. Gelukkig biedt de Develop module van Lightroom veel mogelijkheden om de foto te bewerken.

In principe werk ik de opties in de Develop module van boven naar beneden af, maar voor de eerste stap daal ik eerst af naar het Camera Calibration menu.

Camera Profile

De eerste stap in mijn bewerkingsproces is een Camera Profile toewijzen in het Camera Calibration menu. Deze profielen heeft Adobe gemaakt om de RAW foto er min of meer uit te laten zien zoals op het LCD scherm van de camera. Ze vormen een goed startpunt voor het verder bewerken van de foto.

Camera Calibration in Lightroom, kies een startpunt met een Profile

Er zijn verschillende soorten profielen, elk profiel hoort bij één camera. Lightroom laat alleen de profielen zien die voor jouw camera bedoeld zijn. In mijn geval fotografeer ik met een Canon EOS 5D, hiervoor zijn de profielen Adobe Standard, Camera Standard, Camera Lanscape, Camera Neutral, Camera Portrait en Camera Standard beschikbaar.

Je kunt de verschillende profielen uitproberen om het beste startpunt te bepalen. Ik houd van de warme kleuren die het Camera Landscape profiel geeft. De foto ziet er nu als volgt uit, nadat ik dit profiel heb toegepast.

Landscape profiel toegepast, iets warmer beeld en meer definitie in onder andere het gras

Preset

Soms pas ik een preset (opgeslagen bewerkingen) toe, ik heb niet een hele uitgebreide collectie, ik werk voornamelijk met een aantal standaard presets en daar pas ik vervolgens mijn eigen bewerkingen op toe (sommige bewerkingen heb ik hierna onder een eigen preset opgeslagen). In dit geval heb ik gekozen voor de Creative – Direct Positive preset. Deze voegt behoorlijk wat contrast toe aan de foto door vier schuifbalken van de Tone Curve uit elkaar te trekken (zodat een lichte S ontstaat in de grafiek), er wordt meer zwart (Blacks) toegevoegd en er komt 0,3-0,5 stop bij in de belichting (Exposure).

Ik kies Direct Positive uit de standaard presets (linker zijbalk van de Develop module)

De witte delen waarin geen detail meer is te vinden worden groter. Dit geeft niet, dit kunnen we later corrigeren, het gaat me er nu met name om extra contrast toe te voegen aan de foto. Ook raken de kleuren meer verzadigd.

Direct Positive Preset toegepast

Histogram

Het histogram bovenaan het scherm bepaalt voor een groot deel mijn volgende stap. Aan de hand van het histogram kun je zien of er detail verloren gaat in de schaduwen (hoe hoger de grafiek links tegen de rand eindigt, hoe meer details er verloren gaan) of in de hooglichten (hoe hoger de grafiek rechts tegen de rand eindigt, hoe meer details er verloren gaan).

Histogram na toepassing Direct Positive Preset

Uiteindelijk is het de bedoeling een histogram te krijgen waarbij de lijnen als een soort heuvel lopen, het middelste deel is het hoogste punt en de lijn van de grafiek eindigt links en rechts voordat de rand van de grafiek wordt bereikt.

Na toepassing van de Direct Postive preset zie je dat er in zowel de schaduw als de hooglichten gegevens verloren gaan (het histogram past zichzelf aan met elke wijziging die je maakt). Dit gaan we corrigeren met behulp van de Fill Light en Exposure optie.

Fill Light en Exposure

Aangezien ik het histogram leidend maak, voer ik de bewerkingen ook uit vanuit het histogram. Als je met je muis over het histogram beweegt zul je zien dat er Blacks, Fill Light, Exposure of Recovery onder het histogram komt te staan. Door met de linker muisknop in het histogram te klikken en de muis naar links of rechts te slepen kun je aanpassingen maken en direct het effect zien. Of je kunt de afzonderlijke opties in het Basic menu bedienen.

Volledig zwarte delen worden blauw aangeduid

In dit geval werk ik vanuit het histogram, ik heb op het linker pijltje gedrukt zodat ik met blauw krijg te zien waar er geen detail meer zichtbaar is in de donkere delen, deze delen ga ik oplichten, hoewel ik het niet erg vind om nog een beetje zwart over te houden. De donkere berg stoort echter.

Door het Fill Light gedeelte van het histogram te verslepen voeg ik meer licht toe in de donkere delen, zonder dat dit in eerste instantie ten koste gaat van de gehele belichting van de foto. Dit werkt tot op zekere hoogte, in dit geval heb ik Fill Light +50 gedaan, wat vrij veel is. Als ik de preset niet had toegepast was dit anders uitgevallen, dan had ik met de Blacks schuifbalk het contrast in de foto verhoogd en waarschijnlijk minder Fill Light toegepast.

Met Fill Light kun je donkere gedeeltes dus extra oplichten om meer detail te tonen. Het is een verslavende functie, ik pas hem vaak toe, maar je moet erg oppassen dat het niet te extreem wordt, een soort HDR foto. Door extra Fill Light toe te voegen introduceer je ook meer digitale ruis in de foto.

Fill light toegepast, een ‘invulflits’ maar dan digitaal

Dezelfde handeling doe ik voor Exposure. Door aan de rechterkant het pijltje te activeren zie ik met rood waar er gegevens verloren zijn gegaan in de hooglichten. Door de belichting in de foto met de Exposure optie iets terug te draaien (in eerste instantie -0,32 stop, maar daarna weer +0,09 stop erbij) maak ik dit rode vlak kleiner ten teken dat het uitgebeten deel minder groot wordt. Ik beperk de aanpassing echter tot 0,23 stop, omdat ik het beeld niet te donker wil maken.

Exposure toegepast, een subtiele wijziging ten opzichte van de vorige, zeker op klein formaat

Witbalans

In de volgende stap heb ik de witbalans opgepakt, het beeld is me nog niet warm genoeg. Vaak probeer ik eerst Witbalans: Auto uit, maar over het algemeen pas ik de witbalans vervolgens toch nog aan. Zo ook in dit geval, ik sleep de schuifbalk een aantal keren heen en weer om te bepalen in welke regio ik de witbalans wil gebruiken en pas het dan steeds fijner aan. Uiteindelijk kies ik voor een witbalans rond de 5200 Kelvin.

Witbalans toegepast

Je kunt ook gebruik maken van het pipet net links van de witbalans schuifbalken. Klik op het icoon en klik vervolgens ergens in de foto met een neutrale kleur. Aan de hand van die kleur bepaalt Lightroom de witbalans.

Graduated Filter

Bij het fotograferen van landschappen maak ik vaak gebruik van een graduated neutral density filter. Dit filter, dat je voor de lens zet, is aan de bovenkant donker en aan de onderkant licht. Aan de bovenkant wordt minder licht doorgelaten dan aan de onderkant, waardoor je er voor kunt zorgen dat de lucht niet overbelicht raakt bij een donkere voorgrond.

In dit geval heb ik er, vanwege de haast bij het fotograferen van dit korte moment, er een niet sterk genoeg filter op gezet, waardoor het contrast van de zon niet genoeg werd beperkt. Gelukkig biedt Lightroom (vanaf versie 2) de mogelijkheid om achteraf zo’n filter toe te voegen.

Ik heb een tijd geleden een set presets gekocht die aan de foto een graduated filter toevoegen, met een naamgeving die overeen komt met een een fysiek filter. In de naam staat of het filter 1, 2 of 3 stops compenseert, of de stand horizontaal of verticaal is, etc. Je kunt deze sets zelf maken, maar omdat ze voordelig geprijsd zijn, €5, heb ik ze gekocht. Het scheelt veel tijd.

LRB Grads presets

Ik kies in dit geval voor het Top ND-1 Soft Landscape filter. Dit doe ik door over de filters heen te gaan met de muis, in het Navigator scherm bovenaan zie ik wat het effect van het filter zal zijn. In eerste instantie wordt het filter horizontaal op de foto geplaatst (tenzij je de foto al hebt bijgesneden). In dit geval gaat het filter dan door de berg heen waardoor de bovenkant een stuk donkerder wordt.

Standaard plaatsing van het verticale ND Grad filter op een derde van het beeld

Gelukkig kun je het filter bijstellen door de Graduated Filter optie te selecteren (icoon naast de red-eye correctie of door te drukken op M), je ziet dan een bolletje op de foto verschijnen. Door daar op te klikken maak je het filter actief en zie je, als je de muis naar links of rechts van het bolletje beweegt, twee pijltjes die naar boven en beneden wijzen ten teken dat je er mee kunt draaien. Ik draai het filter zo dat de hele berg vrij komt van het filter. Het maakt niet zoveel uit dat het boompje links er ook mee wordt bedekt, die is toch al bijna in silhouet.

Het ND filter is uit de weg van de berg gedraaid

Vervolgens schuif ik het filter nog iets door naar links boven in het beeld om nog iets meer licht rond de berg over te laten. Als ik nu met de hooglicht indicator kijk is er al weer minder wit in het beeld te zien en de lucht is sterker aangezet.

Recovery

Met recovery kunnen we de belichting in de lichtste delen wat afzwakken in de hoop zo veel mogelijk details uit de witte delen te halen. Een soort omgekeerde Fill Light. Ik ben altijd voorzichtig met dit gereedschap, want je maakt de foto vlakker en de kleuren vertekenen op den duur. In dit geval heb ik een correctie van 50 gedaan, zodat de uitgebeten vlekken zo goed als weg zijn.

Highlight recovery toegepast, de highlight indicator is actief, maar er zijn geen rode delen meer te zien

Crop

Ik heb ook de crop (R) van de foto nog iets gewijzigd, rechts bovenin was een klein beetje vignetting te zien. Ik zorg er altijd voor dat de originele 2:3 beeldverhouding gehandhaafd blijft door het slotje bij Aspect te sluiten (Lightroom onthoud de stand, hoef dit na de eerste keer niet meer te doen). Door aan de randen te slepen kun je de foto bijsnijden, door buiten het snijvlak te klikken kun je de foto kantelen om hem rechter te zetten.

De foto bijsnijden met het Crop gereedschap

Ik heb de boom zo veel mogelijk op dezelfde plek in het beeld gehouden (dicht bij een regel-van-derden punt) en het gehele beeld iets meer naar links geschoven.

Clarity

Een ander favoriet gereedschap, met Clarity kun je de randen extra aanzetten om een meer driedimensionaal beeld te krijgen met scherpere lijnen. Lightroom vergroot hiermee alleen het contrast bij de randen. Vaak kun je een behoorlijke dosis gebruiken, in dit geval +63 (negatief kan ook, daarmee maak je het beeld zachter), maar pas op dat je in de lucht niet een licht donker vlak ziet die het onderwerp omringd.

Clarity toegepast voor iets meer scherpte door toegenomen contrast

Spot

Ik heb de lensflare in de foto laten zitten, het voegt wel wat toe aan de zonnige sfeer. Ik had het weg kunnen halen met het Spot gereedschap. Hiervan gebruik ik vaak de Heal functie, deze kijkt naar de omringende pixels en probeert de aanpassing in te passen in het beeld. Met Clone krijg je vaak wat overloop als je niet dicht in de buurt van het te corrigeren deel klikt.

Klaar! Zie hier het resultaat van een paar minuten bewerken in Lightroom. De uiteindelijke foto wijkt aardig af van de Raw foto (die op zijn beurt in eerste instantie altijd minder is dan een JPG, waardoor het verschil groter lijkt), maar doet de werkelijkheid ook geen kwaad. Het eindresultaat heeft warmere kleuren, een betere kleurverzadiging en de berg in de achtergrond komt beter uit.

[ad#Lightroom]