- Photoshop vs Lightroom
- De Develop module in de praktijk
- Lightroom functionaliteit uitbreiden met plug-ins
- Veelgestelde Lightroom vragen
- Werken met Lightroom Collections
Zoals we eerder hebben gezien bij de bespreking van de Develop module is Lightroom een erg krachtige applicatie. Toch kun je niet altijd alles in Lightroom uitvoeren, het team van Adobe kan niet alles inbouwen. Gelukkig zijn ze aan de wensen van de gebruikers tegemoet gekomen en hebben verschillende methoden toegevoegd om extra functionaliteit toe te laten voegen door externe partijen door middel van plug-ins.
In eerste instantie kwamen de plug-ins in twee smaken, Export plug-ins en Web Galleries, maar dankzij de Software Development Kit (SDK) kunnen ontwikkelaars nu veel meer plug-ins maken. Web Galleries, Export Plugins, Metadata Plugins, Post Process Plugins, External Editors, Import en Utilities.
Plug-in Manager
[ad#Lightroomwinnen]Er zijn twee manieren om een plug-in toe te voegen. In de Lightroom map op de harde schijf zit een Modules map waarin je een .lrplugin bestand kunt plaatsen. Je kunt plug-ins weer verwijderen door ze uit die map weg te halen.
Makkelijker is echter een plug-in toe te voegen met de Plug-In Manager in Lightroom 2. Ga naar “File” > “Plug-in Manager” en je kunt plug-ins toevoegen of verwijderen. Druk op Add en zoek de locatie op waar je het bestand hebt gedownload. Op deze manier hoef je niet je niet meer te zoeken naar de Plug-ins map en kun plug-ins eenvoudiger aan en uit zetten.
De Lightroom Plug-in Manager
Plaats de plug-ins in een aparte map zodat je ze allemaal bij elkaar hebt en beter kunt beheren. Bijvoorbeeld in je Mijn Documenten map in Windows of in de Pictures map op de Mac.
Een aantal plug-ins bieden de mogelijkheid om deze via de Plug-in Manager te upgraden. Je kunt de plug-in dan laten downloaden en installeren, om de nieuwe verbeteringen te zien druk je vervolgens op “Reload Plug-in” knop onderaan het scherm bij “Plug-in Author Tools”. Een aantal fabrikanten voegt automatisch de plug-in toe, meestal in het geval van External Editor plug-ins.
Onderstaand voorbeelden van elk type plug-in, dit is niet bedoeld als een uitputtende lijst, maar geeft je een idee van de mogelijkheden.
Import plug-ins
Deze stellen je in staat om bestanden in de Lightroom database te importeren buiten de standaard import functie om.
Als je een Nikon camera hebt is de Lightroom Tether plug-in misschien interessant. Deze maakt het mogelijk om je camera direct aan Lightroom te koppelen en de foto’s meteen in Lightroom te laden. Dit werkt alleen voor camera’s die PTP ondersteunen, Canon camera’s doen dit niet meer.
Een voorbeeld is de Video Assets plug-in van Jeffrey Friedl (die naam ga je vaker tegenkomen) waarmee je op een basis manier video kunt importeren in Lightroom en via een extern programma terug afspelen. De plug-in zorgt er voor dat er een foto wordt gemaakt van de video en er wordt ook metadata weggeschreven in de bibliotheek zodat je op bepaalde filmformaten kunt zoeken.
Metadata plug-ins
Een metadata plug-in maakt het makkelijker om bepaalde metadata aan een foto toe te voegen in Lightroom. Denk bijvoorbeeld aan biologische informatie over de dieren op de foto, GPS coördinaten, overeenkomsten met modellen, etc. Er is zelfs een plug-in die woorden kan zoeken en vervangen in de Lightroom metadata.
Externe applicaties (External Editors)
Nu Lightroom steeds populairder wordt komen ook steeds meer plug-ins die de foto(‘s) naar een externe applicatie kunnen doorsturen, vergelijkbaar met de integratie in Lightroom met Photoshop. De plug-in komt dan beschikbaar in het Edit in.. menu of via Plug-in Extras.
Lightroom plug-ins worden steeds vaker bijgeleverd door software fabrikanten. Ik heb plug-ins voor Photomatix Pro enHDR Photostudio 2 waarmee ik snel HDR foto’s kan maken. Door drie of meer foto’s te selecteren en de plug-in te gebruiken sla ik een aantal handmatige stappen over. Een andere plug-in die ik gebruik is die van Nik Software voor hun applicaties Viveza (kleurcontrole), Dfine (ruisreductie) en Silver Efex Pro (zwart-wit conversies).
Met Elemental kun je Lightroom koppelen aan Photoshop Elements (6 of hoger).
Als je een External Editor plug-in gebruikt wordt er een virtuele kopie (Virtual Copy) gemaakt van de foto – je Lightroom bewerkingen ben je dus niet kwijt – en in de externe applicatie geopend. Als je de foto daar opslaat wordt hij vervolgens weer in de Lightroom bibliotheek ingeladen.
Je kunt geen bestaande Photoshop plug-ins gebruiken, je hebt specifieke applicaties nodig die kunnen omgaan met Lightroom, dit vereist dan vaak een nieuwe uitgave van een
Photoshop plug-in om specifiek te werken met Lightroom.
Drie foto’s, -2 stops, 0 stops en +2 stops compensatie, en het eindresultaat:
Eindresultaat (rechtsonder) nadat de foto’s in Photomatix Pro zijn samengevoegd tot een HDR
Post Process Plug-ins
Een plug-in die nadat de foto is geëxporteerd nabewerking doet voordat het uiteindelijke bestand echt wordt geexporteerd. Eén van de beste plug-ins is LR2/Mogrify die in een bewerking onder andere randen kan toevoegen, maar ook bijvoorbeeld een watermerk (vanaf Lightroom 3 kan dit in Lightroom zelf). De werking van LR2/Mogrify heb ik eerder behandeld.
Met LR/Enfuse kun je direct in Lightroom een HDR foto maken.
Export plug-ins
Deze komen het meeste voor. Er zijn plug-ins voor allerlei verschillende online diensten, zoals Flickr, Picasa, SmugMug, etc. Kenmerkend bij deze plug-ins is dat ze één of meerdere foto’s automatisch in je profiel bij één van die online diensten plaatsen voorzien van tags, in een bepaalde grootte, etc.
Export plug-ins kunnen maar heel beperkt dingen in de Lightroom database bewerken, vaak schrijven ze alleen de URL weg waar de foto is geplaatst en voegen ze een metadata item toe voor die dienst. Jeffrey Friedl’s Flickr, Picasa en SmugMug plug-ins schrijven bijvoorbeeld weg of de foto Yes of No op die online dienst staat zodat je daar in Lightroom op kunt filteren (denk Smart Collections).
Heb je een export plug-in toegevoegd, dan komt deze beschikbaar via het Export menu. Bovenaan dit scherm zie je aan de rechterkant twee kleine pijltjes. Als je hier op drukt kun je een plug-in selecteren. Vervolgens krijg je alle opties van de plug-in te zien, in het geval van de Flickr plug-in kun je je foto’s direct in Groups en in een Photoset plaatsen, maar ook extra tags meegeven, de foto verkleinen, etc.
Heb je de instellingen zo gemaakt dat ze voor jouw situatie goed staan, dan kun je ook een Preset maken van de configuratie. Druk op Add links onderaan het scherm om een naam op te geven en de Preset toe te voegen aan het User Presets gedeelte. Vanaf dat moment kun je ook in de Library module op een foto klikken met de rechter muisknop en direct een Preset kiezen voor export
Het Export scherm onthoudt de laatste stand, maar met de Preset kun je buiten dit scherm ook een ander formaat kiezen zonder dat de instellingen van het Export scherm verloren gaan.
Web Galleries
Standaard heeft Lightroom 2 typen gallerijen, een HTML gallerij en een Flash gallerij. Voor beide gallerijen zijn verschillende templates beschikbaar, maar sommige gebruikers willen meer en hebben eigen plug-ins gemaakt.
De plug-ins stellen je in staat om foto’s te selecteren en die vervolgens in een bepaalde vorm naar een website ontwerp om te zetten, klaar om gepubliceerd te worden. Sommige bouwers hebben zelfs voor integratie met betaalsite Paypal gezorgd. Voorbeelden zijn onder andere Lightroom Galleries, LRB Portfolio, SlideShowPro en The Turning Gate.
Over het algemeen kies ik voor een HTML gallerij, voor de vindbaarheid in zoekmachines, maar veel fotografen zweren ook bij Flash. Het gaat er uiteindelijk om je eigen keuze te maken voor een visitekaartje.
In alle gevallen publiceer je je gallerij naar je eigen website. Sommige gallerijen bieden de mogelijkheid dit via FTP te doen, maar ik zou er voor kiezen de bestanden te publiceren naar een plek op de harde schijf en vanaf daar met een los FTP programma de mappen en bestanden te uploaden naar de server voor meer controle over het proces.
LRB Portfolio plug-in, binnen een aantal weken volgt een artikel over het publiceren van je eigen portfolio
Utilities
Een utility is een handige applicatie om iets te bereiken buiten Lightroom om. Twee in het oog springende zijn de Config Backup plug-in die je in staat stelt de Lightroom voorkeuren en de Catalogus te backuppen. Preview Extractions kan je leven redden als je per ongeluk een foto hebt verwijderd, hiermee kun je namelijk de previews van Lightroom bekijken (mits nog aanwezig!).
Een introductie van plug-ins die je kunt gebruiken om de functionaliteit van Lightroom verder uit te breiden. Een centrale plek om (gratis en betaalde) plug-ins te vinden is de Lightroom Exchange op de Adobe site. Jeffrey Friedl heeft ook veel ‘donationware’ plug-ins beschikbaar. Gebruik jij een handige plug-in, laat het weten in de reacties!
[ad#Lightroom]
Hoi Kenneth!
Geweldig bruikbare nieuwe info over dit boeiende onderdeel voor gevorderden! Toppie!
//Dave
Heel interessant maar ik heb toch wel een vraagje. In hoever vertragen die plug ins de werking van Lightroom?
Groetjes
Hoi Chris,
De plug-ins hebben geen nadelige invloed op de werking van Lightroom, ze zijn alleen actief als je ze zelf oproept met behulp van een Export, Edit In… of External Application actie.
Dag Kenneth,
bedankt voor de uitleg. Daar zit ik al een tijdje mee in mijn maag, maar dan voor Photoshop. Ik neem aan dat die werkwijze daar ook voor geldt?
Greez
Op http://akvis.com/en/photoshop-tips/install-plugins.php heb ik een kleine handleiding gevonden hoe het in Photoshop werkt, ik heb er zelf geen ervaring mee.
Kenneth,
bedankt voor de duidelijke uitleg.
Ikzelf gebruik een plug in voor het programma Fotoplayer (zie http://www.fotoplayer.com). Werkt ook prima (tot nu toe). Creeert praktisch alle bestanden die je zo naar je website kunt uploaden.
mvg
Ha Kenneth
Bedankt alvast voor alle leerzame tips! Groots!
Ik maak gebruik van LR 2.6 en PS CS2 en heb ook de LR/Mogrify plug in; werkt allemaal prima.
Even een vraag als dat kan mbt NIK plug ins; deze zijn begrijp ik met name bedoeld voor selectieve (lokale) bewerkingen ipv de gehele foto zoals met RAW editors.
1.
Wat is in combinatie van LR, CS2, NIK een goede volgorde van werken? Is dat:
a. eerst LR met algemene bijstellingen voor de gehele RAW foto; zoals witbalans, exposure, contrast?
b. dan NIK Define (ruis) Viveza kleur (lokale contrasten), Sharpener (lokaal verscherpen);
c. vervolgens naar CS2 voor lagen
d hoe ga je nu naar Lightroom (je hebt namelijk niet de uitstap ‘edit in Photoshop gedaan vanuit LR; maar je bent naar NIK gegaan)?
2
Of kan Photoshop CS2 als stap weggelaten worden en alleen met Lightroom en NIK (en Mogrify) volstaan worden (en verschijnt er ‘Edit in: NIK’ in het LR menu)?
Bij voorbaat vast hartelijk dank!
groet Marcel
Hoi Marcel,
Of er alleen met Lightroom en Nik volstaan kan worden ligt natuurlijk aan wat je zelf wilt bereiken.
Edit in Define, Viveza en Sharpener maakt een kopie van de Lightroom bewerkingen en zet deze om naar een TIFF of PSD bestand. Hierop past de Nik Software de bewerkingen toe. Als je in Nik opslaat worden deze bestanden (als je vanuit de Lightroom plugin hebt aangestuurd) aangepast in Lightroom. Hierna zou je weer terug in Lightroom ‘edit in Photoshop’ kunnen selecteren en daar het geheel afronden.
Beginnen in Lightroom is in ieder geval een goed startpunt, want als je eenmaal een kopie bestand hebt gemaakt (via zo’n plugin) in een ander formaat, dan heb je in de TIFF en PSD iets minder mogelijkheden voor verdere bewerking in Lightroom. Camera profielen zijn dan bijvoorbeeld niet meer te kiezen.
Hartelijk dank Kenneth!
Hallo Kenneth,
Sinds het afgelopen weekend staat lightroom 3 op mijn pc. Vandaag uitgetrokken om dit veelgeprezen programma te ontdekken maar ik stuit direct al op een probleem: ik kan geen raw bestanden openen! ik fotografeer met een sony alpha 300.
weet jij hoe ik dit kan oplossen?
Jenneke
Hallo Jenneke, om de foto’s te kunnen bekijken moet je ze importeren in Lightroom. Lightroom maakt er dan een preview van en dan kun je de foto bewerken. Of zie je na import de foto niet?
Hallo Kenneth,
dank voor je snelle reactie.
Als ik de raw bestanden wil importeren krijg ik de boodschap dat deze bestanden niet worden ondersteunt of beschadigd zijn….
ik fotografeer met een sony alpha 580 en heb geen lightroom 3 maar 2
Hoi Jenneke,
Oh, dat is andere informatie. Ondersteuning voor de alpha 580 is toegevoegd in Lightroom 3.2. Als je Lightroom 2 hebt kun je wel gebruik maken van Adobe’s DNG converter: http://www.adobe.com/products/photoshop/extend.displayTab2.html (bij Downloads).
Hallo Kenneth,
Ben een fan van je site. Je hebt goed geformuleerde en simpel uitgelegde onderwerpen.
Ik heb een vraag waarmee je me misschien kunt helpen.
Ik heb een Nikon D80, daarbij gebruik ik nog een AF Nikkor 35-70mm objectief. (Verder geen toevoegingen). Ik ben op zoek naar de plug-in voor de lenscorrectie. Ik kan hem op internet niet vinden. Heb je een suggestie?
Hoi,
Onder staande melding krijg ik als in Lightroom 4 een foto wil bewerken met Viveza 2.
Enig idee wat er fout is?
Gr. Jan
—————————
Lightroom
—————————
Unexpected error performing command:
bad argument #1 to ‘lower’ (string expected, got nil)
—————————
OK
—————————
Je bent een fantast – heb al heeeeeel veel aan je verschillende artikels gehad. Maar praktisch gezien lukt het me nog niet om met mijn Nikon D800 en Nikon D4 via tethering te fotograferen. In Lightroom-plug-inbeheer staat Tetheringplug-in voor Nikon nochtans actief.
Wat zou ik nog moeten doen?
mvg maar vooral proficiat met je foto’s en je site.
Sabin
Mijn vraag over exporteren:
Ik wil exporteren, in feite een kopie maken van de te exporteren foto’s (en zoals ze te zien zijn op het scherm, al dan niet bewerkt). Er wordt echter op het exportscherm gevraagd in welke resolutie ik de foto’s wil exporteren. Dat wordt dan dus een vast getal. Terwijl er foto’s tussen zitten met meer of mindere resolutie, en dat zou ik zo willen houden. Hoe maak ik gewoon een exacte kopie?
bvd voor reactie