Ties stelde me via e-mail de volgende vraag: “Ik heb sinds kort een digitale spiegelreflexcamera. De verkoper in de winkel vroeg of ik ook een UV-filter als bescherming van de lens wilde. Dat heb ik even aangehouden, om eerst eens op het internet te snuffelen. Maar de meningen zijn heel erg verdeeld! Sommigen zweren bij een UV-filter als bescherming; anderen zeggen juist extra lensflare en optische afwijkingen te krijgen door het filter, en gebruiken er dus geen.”
Het UV-filter heeft op zichzelf op de hoogte waarop wij leven en voor digitale sensoren niet zo veel zin. Het filter blokkeert namelijk UV licht, iets wat vooral hinderlijk is op foto’s genomen op film en op grote hoogte. Het filter helpt dan een blauwe kleurzweem te voorkomen. Onder of op zeeniveau is het effect van het filter beperkt.
Digitale sensoren zijn sowieso niet gevoelig voor UV. Maar het UV-filter wordt toch veel gebruikt op digitale camera’s en dan met name als bescherming van de lens. Het filter kan de eerste klap opvangen in plaats van het voorste glaselement van de lens. Beter een schade van een paar tientjes dan van honderden euro’s.
Nadeel van het UV-filter is dat het om relatief goedkoop glas gaat dat een extra buffer vormt voorop de lens, waarin het licht kans heeft heen en weer te kaatsen. Hierdoor neemt het contrast af en loop je een groter risico op lensflare bij schuin invallende lichtbronnen. Zeker als er stof of ander vuil op het filter zit. Een deel van de fotografen is daarnaast van mening dat je geen goedkoop stukje glas voor een lens die vele honderden euro’s heeft gekost moet steken, de camerafabrikanten hebben met dure coatings hun best gedaan een optimale beeldkwaliteit te leveren die je met een los filter negatief beïnvloedt. Als je het lensflare nadeel wegdenkt, dan zal het effect van het extra glas op de foto waarschijnlijk beperkt zijn, maar iedereen heeft hier zijn eigen gevoel bij.
Ik gebruik standaard altijd de zonnekap op de lens en hiermee heb ik tot nu toe alle klappen kunnen opvangen. Daarnaast helpt de zonnekap om lensflare te voorkomen en kan het contrast verbeteren. Het maakt mij niet uit of ik binnen of buiten fotografeer, overal kunnen lichtbronnen zijn die net verkeerd in de lens vallen waardoor er flare ontstaat en met de zonnekap help ik dat voorkomen. Ook de zonnekap vergt een investering, vaak is deze duurder dan een UV-filter, maar in mijn optiek wel een betere investering.
Dit is inderdaad een beetje een controversieel onderwerp en zoals je ziet – en zelf zegt – zijn er voor- en nadelen op te noemen. Wat de uiteindelijke keuze is hangt er van af hoeveel belang je hecht aan de beeldkwaliteit, de kwaliteit van je lenzen en de omstandigheden waarin je je bevindt waar het voorste element van de lens het te verduren zou kunnen krijgen.
Ik fotografeer tegenwoordig professioneel, en heb daardoor nu voornamelijk de stikdure maar ronduit geweldige lenzen uit de L-serie van Canon.
Die dingen zijn praktisch onverwoestbaar, maar als er een krasje op de lens zelf zou komen zou ik daar echt een beetje misselijk van zijn. Dus ik zet er altijd een filtertje voor. Sommige lenzen zijn trouwens alleen stofdicht met een filter (volgens mij o.a. de 17-40 en 16-35).
Het is ook een beetje raar om zo’n oersterke (‘built like a tank’ joenoo) lens te hebben met een hypergevoelig stuk glas aan de voorkant. Ik heb ze volgaarne hufter-proof : )
Het probleem is het domino effect dat je krijgt als je mooie productieve spullen gaat aanschaffen. Wanneer je een lens hebt gekocht voor €2000 ga je er toch echt niet een Hama filtertje van een tientje voor zetten. Dus je oog valt al snel op een filter waarvan je zeker weet dat-ie je lens recht aandoet. Door die Hama filter van €10 kan je ook prachtige foto’s maken, maar daar heb je natuurlijk geen €2000 voor neerlegt, dan wil je ook het onderste uit de kan!
Ik las vandaag trouwens dat zowel B+W als Hoya veel last hebben van imitatie spul. Ik zou ze derhalve niet op eBay of Marktplaats kopen…
Ik heb wel een goedkopere filtertje. Het onderste uit de kan halen is nergens voor nodig. wat uv filter betreft. Ik fotografeer ook professioneel en ik merk kwalitatief helemaal niets aan de foto’s.
Dus schaf gewoon er een aan van een paar tientjes (zijn iets sterker) maar 60 of 99 euro neertellen is nergens voor nodig.
De B&W rammelkasten waarover ik in mijn reactie sprak, zijn ooit aanbevolen en gekocht bij de vakhandel en die van mij waren niet eens gecoat (ontspiegeld). Ze zijn successievelijk inmiddels alle drie naar de vuilcontainer verhuisd, zijnde de enige plaats waar die prullaria thuis hoort. Het is echt speelgoed-kwaliteit, zelfs ten opzichte ten opzichte van veel goedkopere wèl ontspiegelde beschermglaasjes. Die zijn goed genoeg voor de amateur “fotograaf”.
Ik lees hier in de reacties een aantal keer dat digitale sensors niet gevoelig zouden zijn voor UV. Dit is niet waar. Ze zijn er wel degelijk gevoelig voor.
Bij de fotografie van UV-fluorescentie, waarbij je dus de zichtbare fluorescentie wil vastleggen die ontstaat door een object in een donkere kamer met (onzichtbaar) UV te bestralen, maakt het heel veel uit of je een filter voor je camera zet. Op je foto is anders véél meer blauw te zien dan je met het blote oog ziet, waaruit blijkt dat de blauwe pixels in de sensor wel degelijk door UV geactiveerd worden, ook bij heel moderne camera’s.
Het probleem is echter, dat de glaasjes die verkocht worden als UV-filters, en waar het hier over gaat, hier niets aan doen. De glaasjes van Marumi en Heliopan die ik getest heb, laten UV (met golflengte 365 nm bij mijn UV-lamp) nog volledig door. In mijn ogen zou zo’n product dan niet als UV-filter verkocht mogen worden.
Je kunt dit zelf eenvoudig testen als je over een UV-lamp beschikt (‘blacklight’): neem iets waarvan je weet dat het fluoresceert onder UV-licht, zoals een wit kledingstuk, een flügelflesje, uv-nagellak, schellak, een tl-buis, of wat dan ook. Schijn er (ev. in het donker) op met de UV-lamp, en schuif daarna het zogenaamde UV-filter tussen de lamp en het object: nu zou de fluorescentie weg moeten vallen, aangezien het UV-licht uit de lamp tegengehouden moet worden. Is dit niet het geval, en blijft het object fluoresceren terwijl het UV-licht door de filter gaat, dan is je filter dus niet goed.
Met een echt UV-filter zoals bv. Kodak Wratten 2E folie, of een bril met kunststof glazen incl. UV-filter, wordt het UV-licht geheel tegengehouden. Een enigzins oranje/warm filter, zoals een skylight filter, doet het ook al een stuk beter dan die glaasjes die als zogenaamd UV-filter of als UV/IR-filter worden verkocht. Deze houdt immers een beetje van het blauwe en violette licht tegen, en daarom waarschijnlijk ook het ultraviolette licht.
Ik snap wel dat fotograferen bij heel veel UV-licht met behulp van een aantal blacklight tl-buizen niet te vergelijken is met de UV-dosis buiten op een zonnige dag, maar het toont wel aan dat UV-licht wel degelijk iets met je sensor doet, en ook dat de standaard UV-filters hier niets tegen doen.
Zo’n UV-filter kan nuttig zijn voor de mensen die een beschermglaasje zoeken voor hun lens, maar verwacht verder niet te veel van qua filtering.
Het kan natuurlijk zijn dat de UV-filters van andere merken dan die ik getest heb iets beter presteren. Die van Hoya schijnen wel goed te zijn, blijkt uit deze test: http://www.lenstip.com/113.1-article-UV_filters_test.html . Als het blokken van UV belangrijk voor je is, zou ik zeggen: test het met een UV-lamp voordat je koopt.
Ha Thomas,
Je beschrijft precies waarom een uv filter overbodig is behalve de lens beschermen.
Er wordt gezegd dat het blauwzween etc zou verminderen in de bergen maar dat blauwzweem komt door het vele uv op daar waar deeltjes in de lucht door kleuren. Ofwel als je een filter voor de zon zou houden zal die blauwkleuring niet optreden.
Ik heb eindeloze pogingen gedaan om op Wiki de mijns inziens correcte beschrijving voor elkaar te krijgen maar steeds werd een en ander weer teruggedraaid. Ik ben er wel in geslaagd om bij Kodak en Polaroid voor elkaar te krijgen dat zij niet meer de foute beschrijving in hun gebruiksaanwijzingen klakkeloos neerzetten. Beide wel failliet nu….:)
In een laag land zoals Nederland is er geen enkele sprake van voldoende UV licht om invloed te hebben op foto-opnamen.
Hoe goed of slecht een UV filter daadwerkelijk UV filtert is bij gebruik in lage landen dus niet relevant. Daarnaast zijn digitale sensoren veel minder gevoelig voor UV dan analoge filmrolletjes.
Zie het filter dan dus ook alleen maar als bescherming van je (dure) objectief! Ga je hoog in de Alpen of Pyreneeën fotograferen, dan loont het om een beter UV filter aan te schaffen. En als je daar dan toch bent, gebruik dan ook een circulair polarisatiefilter!
Het contrast en zeker de luchten worden er veel mooier door.
Waarde Arno,
VOLLERDIG mee eens. Dit onderschrijft mijn betoog.
VOLLERDIG = VOLLEDIG
Hoi MrEsceha,
Mag ik u vragen hoelang u al fotografeert?
(overduidelijke schrijffouten negeer ik)
Ik ben 43 jaar (jong) en fotografeer al ruim 25 jaar!
Ik ben 73 jaar.
Op dagtripjes maak ik binnen enige uren 200 tot 600 opnames. Terdege besef ik dat dit totaal niets zegt over de kwaliteit, doch wel over ervaring.
Op deze Engelstalige site https://luminous-landscape.com/the-filter-flare-factor/ een duidelijk uitleg over het gebruik van filters.
Hallo , ik ben 75 jaar en fotografeer al va af mijn 6e /7e jaar en ben toen begonnen met een Agfa box camera van mijn moeder. daarna in al die jaren die volgden allerlei soorten en merken camera’s gehad dit was nog in het analoge tijdperk maar wel altijd een uv of sky filter of een cpl gebruikt en tegenwoordig koop ik mijn filters bij alie expres en waar denken jullie waar al die dure filters worden gemaakt? CHINA!!!
volgende maand ga ik naar canada
ik heb een nikon 3200 en heb daar een uv filter op mijn lens
nu wil ik in de rockie mountains fotograferen en gebruik ik mijn polarisatiefilter. moet ik mijn uv filter erop laten zitten en dan de polarisatiefilter er weer voor zetten wat is wijsheid
bedankt