Een tijdje geleden een interessante vraag op Vragen.DigitaleFotografieTips.nl van Ezzar. De vraag was hoeveel foto’s je per jaar maakt en hoeveel er daarvan ‘bruikbaar’ zijn. Dat verschilt natuurlijk nogal van je definitie, maar het is wel iets om eens bij stil te staan.
Onwillekeurig, hoewel dat niet de bedoeling is geweest van degen die de vraag stelde (vooral uit nieuwsgierigheid), zou je een waardeoordeel hieraan kunnen koppelen. Als van de foto’s die je neemt je er veel bewaart en laat zien, dan moet je vast een goede fotograaf zijn.
Ondanks dat ik, als ik het zelf mag zeggen, wel vind dat mijn fotografie vooruit is gegaan de afgelopen jaren, kijk ik ook steeds met een meer kritische blik naar de foto’s. Waar ik vijf jaar geleden misschien een groter deel van de set had gekozen, ben ik nu nog steeds op zoek naar die paar foto’s die er tussenuit springen. Zo kom ik nog steeds elk jaar op ongeveer 10% foto’s uit die ik op andere plekken dan mijn eigen harde schijf laat zien.
Op fotosites zoals Flickr zie ik vaak grote series van afbeeldingen langs komen die onderling niet zoveel verschillen. Het lijkt een beetje alsof de fotograaf het complete geheugenkaartje online heeft gezet, misschien wel als een soort van backup. Als de foto’s gebruikt worden, bruikbaar zijn, is de fotograaf dan beter? Of hebben we hier te maken met kwantiteit boven kwaliteit?
Een goed voorbeeld daarvan is de site 500px.com, waar de algemene kwaliteit van de foto’s hoger lijkt te liggen. Maar toch kom je er ook dezelfde fotografen als op Flickr tegen met veel foto’s die bekend voor komen. Wat de kwaliteit zoveel hoger lijkt te maken is dat ze een stuk kritischer kijken naar hun eigen foto’s en nog minder tonen op deze site.
Bedenk dat er tot op zekere hoogte bij getalenteerde fotografen niet altijd een verschil is de kwaliteit van foto’s tussen de amateurs en de professionals. Het verschil zit hem soms meer in wat ze laten zien. Als je consequent alleen je toppers plaatst, het zijn er dan maar wat minder per jaar, dan ben je toch geneigd die fotograaf hoger in te schatten dan als je dezelfde goede foto’s zou plaatsen, maar ook een hoop gemiddelde foto’s er tussen.
Natuurlijk wordt wel verwacht van een professionele fotograaf dat hij/zij consequent goede beelden aflevert en dit ook kan doen voor de onderwerpen waar dan toevallig de passie niet ligt. Maar dit kan ook nog steeds gepaard gaan met veel foto’s maken en kritisch de juiste beelden er uit te pikken.
Het selecteren van ‘de juiste’ foto’s is echter nog niet zo eenvoudig. Eén van de moeilijkste dingen als fotograaf is objectief naar je eigen werk kijken. Vaak laten we de moeite die we hebben gedaan om een foto te kunnen maken, de omstandigheden van dat moment of andere gevoelens een grote rol meespelen. Maar de kijker die er dagen, weken, maanden of zelfs jaren later naar kijkt kent deze persoonlijke gevoelens vaak niet. De foto moet ik er ook staan zonder de verdere context te kennen.
Als ik mijn foto’s heb ingeladen loop ik vaak snel door alle foto’s heen. Ik gooi de foto’s weg die duidelijk onscherp zijn of waarvan de compositie echt helemaal niets is en selecteer de foto’s die ik nader wil gaan bekijken. Vaak kijk ik hierbij niet naar de voorgaande, maar beoordeel de foto’s op hun eigen kracht. Zo hou ik vaak een setje foto’s over waarvan er soms meerdere er vrijwel hetzelfde uit zien. Hier loop ik nogmaals doorheen om de beste te selecteren voor nabewerking.
Bruikbare foto’s zijn voor mij de foto’s die ik heb nabewerkt (onafwendbaar als je zoals ik werkt in RAW formaat, hoewel ik merk dat ik het aantal bewerking dat ik toepas steeds verder beperk) en die ik in Lightroom 4 sterren of meer heb gegeven (het zijn vaak de enige sterren, de andere foto’s krijgen een Pick status of helemaal geen status). Deze foto’s zijn geschikt om te plaatsen op Flickr, 500px, mijn fotoblog en als illustratie bij artikelen op deze site. Het zijn er ruwweg 10% elk jaar.
Ik merk nog regelmatig dat wat ik een paar jaar geleden erg mooi vond ik nu nauwelijks naar kan kijken. Of ik vind nog verborgen juweeltjes als ik mijn foto bibliotheek weer eens doorpluis. Smaken verschillen, zo ook je eigen smaak in de loop van de tijd.
Ga vooral lekker door met het maken van de beelden, of het er nu veel of weinig zijn, of je er veel of juist weinig van toont. Het gaat om het ontwikkelen van je visie, het delen van je passie voor fotografie met anderen. Fotografie is vooral een subjectieve kunst, de harde cijfers zouden daar minder invloed op moeten hebben. Who cares als je thuis komt met de beelden.
Ik gebruik grofweg de zelfde workflow en kom ook op 1 op de 10 uit, soms zelfs minder. Ben de mening toegedaan dat men (zeer) kritisch moet kijken naar het eigen fotowerk. Galerijen van honderden foto’s kunnen mij niet boeien. In het analoge tijdperk was men kritischer bij het maken van de opname om voor de hand liggende redenen: filmpje van beperkt aantal opnames en het kostenaspect. Digitaal gaat dat allemaal veel makkelijker met als gevolg dat er minder kritisch gekeken wordt bij het maken van de foto’s. Ben het dus volledig eens met Kenneth.
In de National Geographic van mei 2011 stond een aardig verhaaltje over een fotograaf die bij een artikel de foto’s moest maken. Hij maakte er 53997 waarvan er 13 werden geplaatst. Ik bedoel maar. Er zullen daar ongetwijfeld meer mooie en goede foto’s tussen hebben gezeten maar ik zeg altijd: Als slechts 1% van al je foto’s echt goed is moet je gewoon heel veel foto’s maken!!!
Een interresant onderwerp,maar ik denk dat het vooral belangrijk is dat je plezier hebt in het maken van foto`s
Ik denk dat je als beroepsfotograaf meer moet presteren dan als amateur.
Logische gedachte lijkt mij, met alle respect voor de grote jongens maar je kunt het niet met elkaar vergelijken.
Een groot verschil is tussen moeten en mogen.
Ik hoop dat deze site er vooral blijft bestaan om ervaringen uit te wissellen en van elkaar te leren, ongeacht of je nu een dure spiegelreflex hebt of een pocketcamera.
groetjes E.Idema Hobbiefotograaf.
Aangezien er geen objectieve, of eigenlijk inter-subjectieve waarden zijn voor fotografie, kun je eigenlijk nooit zeggen of een foto goed is of niet, want een technisch goede foto kan heel saai zijn, terwijl een technisch mislukte foto juist veel kracht kan hebben.
Het merendeel van de foto’s die amateur cq professionele fotografen verwijderen, zijn foto’s waarbij de scherpte op het verkeerde punt liggen of helemaal niet scherp zijn. Terwijl ze qua compositie helemaal niet verkeerd hoeven te zijn.
Je kunt volgens mij pas bepalen of een foto niet goed is jaren nadat hij genomen is. En, daarom kun je ook nauwelijks serieus kritisch zijn, de kracht van een foto ligt in de jaren dat hij bestaat niet op het moment dat hij gemaakt wordt.
Zo zijn heel veel foto’s uit het begin van de twintigste eeuw, eind 19de eeuw vaak niet scherp, maar hebben ze ontzettend veel zeggingskracht omdat het gaat over een periode in de tijd die niet meer terugkomt en wij niet zelf hebben meegemaakt en die wij alleen kennen van de overgebleven foto’s en verhalen van onze grootouders.
Dus de tegenstelling kwaliteit en kwantiteit is nu nog helemaal niet zo van belang. Laat men maar zo veel mogelijk foto’s maken, goed of niet goed, dat is nu niet van belang.
Als kwaliteit van de foto het enige criterium was om een foto te selecteren, dan waren de landingsfoto’s van Robert Capa nooit in de publiciteit gekomen.
Inhakend op dit onderwerp “hoeveel foto’s maak je” denk ik meteen “hoeveel gooi je dr weg?”
Als iemand mij vraagt om een bruikbare foto-tip dan is een van mijn adviezen: maak veel foto’s en gooi vooral veel foto’s weg.
“de kunst van het weggooien” is wat mij betreft een belangrijk onderdeel van digitale fotografie.
Een vakantie van 3 weken eindigt bij mij meestal in 200 tot 300 foto’s. De rest delete ik gewoon.
Niemand zit te wachten op een fotoserie van 3000 foto’s waarbij veel foto’s bijna hetzelfde zijn. Ook ikzelf niet.
Het terugbrengen van het aantal foto’s naar 200 tot 300 vergt een bepaalde onverschrokkenheid maar resulteert altijd in een hele frisse fotoserie die echt de moeite waard is om te bekijken.
Boeiend thema. Ik kreeg van een beroepsfotograaf ooit de tip om een eerste ruwe, vrij strenge selectie te maken van de gemaakte foto’s en ze dan een week (of meer) te laten rusten om uit de eerste selectie een tweede selectie te maken. Die enkele die je over gehouden hebt, laat je dan vervolgens nog een tijdje liggen. Hij zei ook nog dat het goed is, om je eigen stijl te ontwikkelen / ontdekken, bij de selectie je telkens goed af te vragen “Wat maakt nou precies dat ik deze foto zo speciaal vind?”.
Maar wat ik zelf ook wel handig vind, is een buitenstaander (mijn echtgenote bv ) laten kijken naar je selectie van geslaagde foto’s.
Eén van de redenen dat ik tegenwoordig alleen nog maar in RAW fotografeer, is “De Selectie”. Vaak maak ik een eerste selectieronde van “die in ieder geval niet”. In de tweede ronde kijk ik nog kritischer, totdat ik een set over heb die ik denk te gaan bewerken (want: RAW). Vaak kom ik bij een te bewerken foto aan en dan denk ik: Nee, die is de moeite toch niet waard. Een foto in JPEG zou ik dan misschien toch bewaard hebben, resulterend in een grotere bibliotheek met net-niet-foto’s.
interessante vraag idd. Door het plaatsten van ook minder goeie foto’s heb ik de afgelopen jaren heel veel geleerd, juist doordat anderen er wat van zeggen. Bij een goeie foto staat zelden een goeie tip :-). Maar een hele reeks (van nagenoeg dezelfde beelden)….vind ik zelf niet echt leuk om naar te kijken.
Ook ik laat altijd mijn vrouw even naar de foto’s kijken.
Dit ook omdat ik zelf kleurenblind ben.
Een paar kleuren(rood,groen,blauw) zijn voor mij soms grijs.
Soms zien foto’s er voor mij heel anders uit dan voor mijn vrouw.
Maar het gaat toch om je persoonlijke voorkeur en smaak.
Het is wel zo dat sinds ik van de automatische stand ben af gestapt ik wel kritischer ben geworden met foto’s nemen.
Maar soms maak je nog wel eens missers waar je dan wel van leert en als je dan de foto nogmaals beter maakt dan is de voldoening wel groot en daarmee ook het plezier.
Groeten Ezzar
Hoi Ezzar,
ik lees net dat je kleurenblind bent. Mijn eerste gedachte was meteen, maak daar gebruik van en fotografeer gewoon zoals jij dingen ziet. Zet bij de foto’s die je misschien ergens plaatst gewoon een aantekening over je kleurenblindheid en laat mensen dan gewoon oordelen. Ik bedoel eigenlijk gewoon te zeggen: Laat mensen delen in je beleving hoe JIJ je foto’s ziet. Dat kon weleens heel interessant zijn.
Groetjes, Pat
Hoi,
Ik vind mijn kleurenblindheid ook geen probleem,maar soms vraagt een realistische foto om mooi groen gras en geen gifgroen gras.
Dat is ook het enige waar ik mij aan houd dat er een beetje realistische kleuren aanwezig zijn.
Gelukkig heb je er niet veel last van,want ik zie gelukkig wel kleur maar net wat anders.
Groeten Ezzar
Ik ben zelf ook kleurenblind (rood/groen). Ik maak tijdens het fotograferen gebruik van een Expodisc (www.expodisc.com) om handmatig de witbalans in te stellen. Dit werkt uitstekend en ik hoef de witbalans nooit meer bij te stellen in de nabewerking. Enige nadeel is dat je bij een veranderende lichttemperatuur (zon->schaduw etc.) steeds weer moet kalibreren…
Leuk onderwerp, maak veel foto’s, kwantiteit !
Maar er zijn ook voldoende momenten, dat ik voor kwaliteit wil gaan. Lukt mij, niet vaak, maar het was wel de insteek…
Ben het ook met Marco eens, dat je foto’s na jaren weer moet bekijken. Oude foto’s, hebben iets extra’s.
Groet,
Ruud
Aangezien tegenwoordig zeer veel fotografen in RAW schieten, zou ik toch zeggen ga voor kwaliteit! Het kost je minder tijd om een selectie te maken, minder tijd om na te bewerken en minder tijd om je foto’s te publiceren. Een reeks bijna dezelfde foto’s vinden mensen al gauw saai. Het vertellen van een verhaal met/bij je foto(‘s) of het geven van een titel aan je foto maakt het vaak een stuk interessanter. Je weet dan beter waar je naar kijkt en kan je zodoende beter inleven in wat de fotograaf gedacht moet hebben op het moment van het maken van de foto. Kenneth doet dat bij veel van zijn foto’s en dat maakt dit blog voor mij extra boeiend.
Het aantal foto’s ligt een beetje aan het onderwerp. Ik ga naar vliegshows en motorraces en schiet dan makkelijk 35 gigabyte vol. Daar blijft na een paar selecties misschien maar 10% van over. Scherpte, compositie en achtergrond zijn dan de belangrijkste reden om foto’s weg te doen.
Ga ik op vakantie dan heb ik alle tijd om de compositie te bepalen en gooi ik misschien maar 10% weg.
Interessant onderwerp.
Ik merk zelf dat ik steeds bewuster ben gaan ‘schieten’ en dat ik ter plaatse al begin te selecteren (weg te gooien dus). Dit verhoogt de ‘workflow’ vreugde bij thuiskomst aanzienlijk:).
Ik bewaar vervolgens ongeveer 50% voor mijn gezin (beleving), 25% is toonbaar voor de familie en vrienden (het moet wel leuk blijven) en ben heel selectief voor bv Flickr (portfolio, al klinkt dat een beetje pretentieus).
Zoals Kenneth aangeeft is het inderdaad leuk om tussen oude fotoos juweeltjes terug te vinden. Ik gooi dus ook niet meer weg dan nodig. GB zijn ook de kosten niet meer.
Groet
Sietse
NB
Geweldige site Kenneth.
Ben sinds kort ook wat actiever aan het fotograferen en mijn ervaring tot nu toe is inderdaad dat ongeveer 10% foto’s zijn waar ik tevreden over ben. Uiteraard is het de kunst om ‘gericht te schieten’ ipv in het wilde weg en dan hopen dat er een paar goeie tussen zitten.
Dat verhaal van die NatGeo fotograaf met 50.000 foto’s…Mijn God wat een werk. Aan de andere kant wil ik het volgende citaat delen ;)
The best creators are like ducks. They appear to glide along serenely on the surface. Beneath the surface, however, they’re kicking like a motherfucker – James Cameron
Ik fotografeer met een Panasonic DMC FZ18 (Lumix). Kan daar een pola-filter op (diameter 46 mm) en zo ja, welk filter heb ik nodig en wat kost mij dat?
Hoi Ed, ik ken de camera niet, maar een Google search levert op dat je inderdaad een polarisatiefilter op de camera kunt gebruiken. Panasonic heeft de volgende: http://www.panasonic.nl/html/nl_NL/Panasonic+producten/Accessoires+Lumix+fotocamera%27s/Lenzen+%26+filters/DMW-LPL46/specifications/99579/index.html;jsessionid=A0290C4EADBF284B852DD48F8E00C965?trackInfo=true. Je hebt daar ook een “DMW-LA4” adapter bij nodig.
Op http://www.digitaltoyshop.co.uk/POLARIZER_FILTER_Panasonic_Lumix_DMC-FZ18_t1192_131 zag ik ook een (veel) goedkoper alternatief, de kwaliteit kan ik niet inschatten.
Ik hoop dat je hiermee iets verder bent geholpen, volgende keer wel graag de vraag stellen bij een artikel wat er over gaat of op vragen.digitalefotografietips.nl :)
Hallo, ik ben afgelopen mei begonnen met digitaal fotograferen. Ik heb een Nikon D3100. Ik ben dus nieuw onder jullie. Ik wil beginnen met mijn complimenten naar Kenneth toe. Deze website is geweldig! Ik heb er veel aan. Als je om bijv. 20 goede foto’s te maken, er 400 schiet, vind ik dat jammer, zeker in het begin. Je moet voor jezelf een grens stellen. Die heb ik me wel gesteld en vaak heb ik dan een kater als het mislukt, maar je dwingt je zelf om je voor de volgende keer, goed voor te bereiden, kennis opdoen via boeken, websites, ervaringen van anderen. Het heeft wel effect. Ik heb veel geleerd en mijn foto’s (compositie, belichting, scherpte/diepte) zijn aardig gelukt. Het vergroot ook je zelfvertrouwen.
Mary.
Dank voor alle fijne reacties en goede aanvullingen!
Zeker bij macro mag je al blij zijn dat van je uitstapje er 10% goede en 5% zeer goede foto’s bij zijn !