Neem je camera mee op vakantie

De vakantieperiode komt er weer aan, tijd om de batterijen op te laden en je in een andere cultuur te storten. Voor veel mensen is de vakantieperiode bij uitstek de periode om meer met de camera op pad te gaan en de verschillende activiteiten in de vakantie vast te leggen.

Zoals altijd begint elke trip met voorbereiding. Net zoals je (meestal) van tevoren weet waar je naar toe gaat en wat daar ongeveer te doen is, zo moet je ook bedenken wat je mee neemt qua fotografie apparatuur. De verleiding is groot om al je lenzen mee te nemen, stel je voor dat… , maar vaak kom je er achteraf toch achter dat je slechts een beperkt aantal lenzen hebt gebruikt.

Fotograferen rond zonsondergang – Canon EOS 5D, 40mm, 1/30s op f/5, ISO 400

Een grote tas vol met lenzen en camera accessoires gaat op den duur namelijk letterlijk op je heupen werken. Een lichte uitrusting is vaak beter als je de hele dag op stap gaat. Daarnaast word je meestal ook gedwongen economisch te pakken als je bijvoorbeeld met het vliegtuig gaat.

Ik neem mijn spiegelreflexcamera in het vliegtuig altijd mee in de handbagage, alleen het statief gaat in de koffer als ik die meeneem. De limiet van handbagage is ongeveer 12kg en de grootte van de tas is beperkt. Dan word je vanzelf gedwongen een keuze te maken.

Beperk je cameratas daarom tot een paar zoomlenzen, bijvoorbeeld een groothoeklens of een standaard zoom tussen de 20-70mm en een zoomlens met een middenbereik tot 130 of 200mm. Vaak kun je door een paar stappen voor- of achteruit te zetten toch je gewenste compositie bereiken. Wees niet bang je benen te gebruiken of een aparte hoek te zoeken, daar kun je je juist mee onderscheiden.

Bewolkte dag? Maak er een zwart-wit dag van – Canon EOS 5DmkII, 32mm, 1/4000s op f/4, ISO 400 (oeps)

Ik merk dat beperking ook vaak de creativiteit ten goede komt. Je wordt gedwongen harder te werken om het gewenste resultaat te bereiken, maar misschien kom je ‘onderweg’ ook wel betere composities tegen.

Lichtere opties

Een andere optie is om met een compactere camera op stap te gaan. Steeds meer fabrikanten brengen kleinere (systeem)camera’s zonder spiegel uit, waarbij je toch lenzen kunt wisselen, maar ook een goede compactcamera kan prima zijn werk doen. Zorg er wel voor dat je de mogelijkheden van de (nieuwe) camera kent voordat je op stap gaat, zodat je het maximale uit de omstandigheden kunt halen.

Backups

Vergeet ook niet om genoeg geheugenkaartjes mee te nemen om de hele vakantie te kunnen fotograferen of neem een laptop of iPad mee om tussentijds foto’s op te zetten zodat je de geheugenkaartjes kunt hergebruiken. Als je de kans hebt, maak een paar extra backups op één of meer kleine harde schijven.

Een kleine schijf van 100 of 200GB is meer dan voldoende. Probeer te voorkomen dat je op locatie foto’s van je geheugenkaart moet gaan wissen, je zult niet de eerste zijn die per ongeluk alle foto’s wist van de kaart. Gebruik in dat geval het kaartje niet meer, met herstelsoftware kun je dan de meeste foto’s weer terughalen.

Er kan geen twijfel over bestaan waar dit is – Canon EOS 5D, 33mm, 1/50s op f/5.6, ISO 500

Ook met batterijen (en de bijbehorende lader en stekker die in het stopcontact past van het land waar je naartoe gaat) moet je het een dag kunnen uithouden. Je fotografeert waarschijnlijk meer dan thuis en je gaat bewust op stap, houd dus rekening met meer dan je normaal bij je hebt.

Verzekering

Ga je met dure foto apparatuur op stap, controleer dan goed op je verzekerd bent tegen diefstal en beschadiging. De meeste reisverzekeringen dekken apparatuur tot op zekere hoogte. Soms kun je met een kostbaarheden- of extra inboedelverzekering de dekking uitbreiden. Controleer ook goed dat de verzekering het land dekt waar je naartoe gaat. En kom je in de buurt van water, dan heb je misschien extra dekking nodig.

Wacht zeker de zonsondergang af – Canon EOS 5DmkII, 17mm, 3.2s op f/18, ISO 100

Weeg van tevoren de risico’s af en bepaal of de dekking echt nodig is of dat je als het mis gaat ook zelf kunt betalen. Zorg er in ieder geval voor dat je je camera altijd in het zicht houdt. Ben je niet zeker van een locatie, berg hem dan goed op zodat je er minder aandacht mee trekt. Het is ook aan te raden een niet al te duidelijke cameratas mee te nemen om niet onnodig aandacht te trekken.

Is het een nieuw model camera en kom je van buiten de EU (zeker uit landen waar camera’s veel goedkoper zijn) terug naar Nederland/België, dan is het handig je aankoopbonnen bij je te hebben zodat je kunt bewijzen dat hij hier is gekocht en je zo geen extra invoerrechten hoeft te betalen. Hoewel ze dat ook aan het serienummer kunnen zien scheelt het veel wachttijd.

Onderwerpen

Je kunt er van uit gaan dat alle beroemde monumenten al op alle mogelijke manieren zijn gefotografeerd. Meestal doen toeristen dit vanaf ooghoogte, vaak zodra het gebouw in zicht komt. Probeer iets bedachtzamer met je compositie om te gaan. Zak door je knieën, klim op een muur of trapje in de buurt om een hoger standpunt te kiezen.

Lokale studenten verdienen een zakcentje bij, vastgelegd door tussen de treurwilgen door te fotograferen – Canon EOS 5D, 97mm, 1/60s op f/4, ISO 100

Gebruik een telelens om aparte details te tonen of voeg een extra lokaal element toe om het monument te koppelen aan de locatie waar je bent (denk aan rode bussen bij Houses of Parliament of fotografeer de toeristen die elkaar fotograferen terwijl ze ‘de toren omduwen’ bij de Toren van Pisa). De beste foto van de Eiffeltoren hoeft niet genomen te worden bij de Eiffeltoren zelf, het gebouw is in heel Parijs te zien.

Veel concurrentie – Canon EOS 5D Mark II, 67mm, 1/160s op f/4, ISO 1600

Het ligt voor de hand de bekende monumenten te fotograferen, dat is vaak de reden om naar een specifieke locatie te gaan, maar neem ook eens een zijpad en ontdek de stad op een andere manier. Ook in de buitenwijken zijn interessante dingen te zien en te doen en je pikt ook wat mee van het lokale leven.

Vergeet niet plaatsnaamborden of toeristische borden met uitleg te fotograferen zodat je als je later de foto’s bekijkt nog weet waar ze genomen zijn. Hier helpt ook een schriftje bij, schrijf de dingen op die je zijn opgevallen en noteer de fotonummers zodat je weet waar de ene dag stopt en de volgende dag begint.

Vergeet niet ook de kinderen vast te leggen – Canon EOS 5D, 17mm, 1/100s op f/11, ISO 200

Besteed ook aandacht aan het vastleggen van het plezier dat jullie samen op vakantie hebben. De vakantieperiode is de tijd waarin een gezin de meeste tijd samen door brengt van het jaar. Een goede kans om je kinderen tijdens leuke activiteiten vast te leggen. Zorg er voor dat je zelf ook in de foto’s te zien bent, het gezin is niet compleet zonder dat de fotograaf ook op een paar foto’s voor komt.

Misschien heb je een compactcamera die je aan je kinderen kunt geven zodat ze vrij zijn om zelf foto’s te maken en ook jou vast te leggen. Kinderen komen vaak tot verrassende resultaten en hebben hele andere inzichten dan jij.

Dagbesteding van de plaatselijke bewoners – Canon EOS 5D, 135mm, 1/250s op f/5, ISO 200

Probeer ook de meer gewone onderwerpen te fotograferen, zoals je diner of plaatselijke bewoners op weg naar het werk vast te leggen om extra ‘couleur locale’ aan je fotoserie toe te voegen. In toeristische gebieden zullen ze gewend zijn om gefotografeerd te worden als onderdeel van een grotere scene. Trekt iemand je persoonlijk aan, probeer dan toestemming te vragen, ben je de taal niet machtig dan kun je dit met handen en voeten proberen.

Op vakantie zul je misschien ook meer uit eten gaan dat thuis. Nieuw eten proberen op leuke terassen of op mooie locaties. Vergeet ook daar je camera niet mee te nemen. Leg het eten vast als het net is gebracht, het wordt mooi op je bord gelegd en voegt veel lokale sfeer toe aan een fotoserie. Ook de aankleding kan reden zijn om de camera te pakken. Is er weinig licht, probeer dan toch de flitser uit te laten en waar nodig de ISO waarde te verhogen, je krijgt dan iets meer ruis in de foto, maar kunt ook beter de sfeer vangen.

Binnen fotograferen, zonder flits meer sfeer
– Canon EOS 5D Mark II, 24mm, 1/40s op f/4 en ISO 1250

Heb je reisgenoten bij je die niet van fotografie houden, zorg er dan voor dat ze zich niet aan je gaan storen. Probeer bijvoorbeeld vroeg of laat op de dag een paar uur aan fotografie te besteden en daarna samen met je reisgenoten leuke dingen te doen. Ben je met een groep op stap, dan zijn de tijdstippen waarop je bij attracties komt vaak niet ideaal en kun je minder tijd besteden aan het fotograferen, maar misschien kun je dan de mensen in de bus of tijdens een gezamenlijk diner vastleggen.

Fotografeer natuurlijk wel (elkaar) bij de activiteiten die je onderneemt, maar laat de serieuze fotografie even wachten totdat het volgende gouden uur zich aandient. Of probeer een dagdeel of dag (afhankelijk van de duur van de vakantie) te plannen waarin je helemaal los kunt gaan met fotograferen om je portfolio aan te vullen.

Mooi licht

Midden in de zomer is de periode waarop de meeste mensen er op uit trekken. Fotografisch gezien is het licht dan niet op zijn mooist. De zon staat hoog boven de horizon en dit levert een hoog contrastverschil op waardoor schaduwen zwart worden weergegeven op de foto en de lucht wit (afhankelijk van hoeveel licht er op het onderwerp valt dat je fotografeert).

Onderwerpen die van zichzelf erg licht zijn zorgen voor minder contrastverschil – Canon EOS 5D, 17mm, 1/160s op f/11, ISO 100

Onderwerpen die van zichzelf erg licht zijn en veel licht reflecteren zorgen ervoor dat het contrastverschil niet zo groot wordt en de camera ook nog een blauwe lucht laat zien. Fotografeer je mensen, zoek dan de schaduw op zodat niet een gedeelte van het gezicht wegvalt in de schaduw. Of je kunt een flitser gebruiken om in te flitsen waardoor het contrastverschil minder wordt.

Als je in RAW formaat fotografeert kun je in nabewerking vaak nog de schaduwen lichter maken en het contrastverschil minder maken. In fotobewerkingssoftware zit vaak een optie om zwarte tinten of schaduwen lichter te maken zonder dat andere onderdelen van de foto lichter worden.

Maar misschien tref je het en heb je een bewolkte dag waardoor het licht een stuk zachter is. Concentreer je dan op de details die dan mooi naar voren komen en probeer de hoeveelheid (witte) lucht in je foto’s te beperken.

Zonsopkomst- en -ondergang

De beste manier om het hoge contrast tegen te gaan is om te fotograferen op een ander moment van de dag. Ga op stap als het licht op zijn mooist is, ongeveer een uur voor en na zonsopkomst en zonsondergang.

Big Ben in een ander licht en van een ander standpunt
– Canon EOS 5D, 40mm, 1/800s op f/4 en ISO 200

Een extra voordeel van vroeg op stap gaan is dat er minder toeristen op pad zijn en in de weg kunnen lopen. Een nadeel is dat je niet overal naar binnen kunt en dus beperkt bent in wat je kunt fotograferen. Ook zit je op vakantie er niet altijd op te wachten heel vroeg op stap te gaan.

Overweeg dan ’s avonds wat langer te blijven plakken, misschien kun je na het eten nog de stad in trekken of naar het strand gaan om de kleuren van de zonsondergang vast te leggen of de verlichtte gebouwen tegen de donkerblauwe lucht als de zon net onder is gegaan. Een statief is dan misschien wel nodig om scherpe resultaten te krijgen.

1/15s is eigenlijk te langzaam om in de hand te houden, maar met beeldstabilisatie en meerdere foto’s snel achter elkaar te nemen toch scherp resultaat – Canon EOS 5D Mark II, 35mm, 1/15s op f/4 met ISO 100

Heb je geen zin om met een statief op stap te gaan, maak dan gebruik van hulpmiddelen in de stad om als statief te dienen als je sluitertijden te lang worden voor onbewogen foto’s. Plaats je camera op een muurtje of leun met je lichaam tegen een muur met de camera ingeklemd. Maak gebruik van de aftelfunctie die automatisch een foto neemt na 5-10s.

Ook handig als je jezelf eens op de foto wilt zetten. Een andere handige toevoeging aan nieuwe cameramodellen is liveview. Hiermee is het eenvoudiger om een compositie te maken als de camera op een muur of prullenbak rust.

Als de zon net onder is kleuren de wolken vaak nog (als ze aanwezig zijn) en bevat de lucht met een langere sluitertijd nog genoeg kleur. Ook worden de attracties dan vaak mooi uitgelicht, dit licht komt mooier uit als de lucht nog wat blauw heeft dan als deze helemaal zwart is. Het kunstlicht is dan meer in balans met het natuurlijke licht. Deze periode is erg kort, dus je moet van tevoren al goed bedenken waar je wilt gaan staan.

Voor het vastleggen van lichtjes kun je trouwens beter tijdens zonsondergang op stap gaan dan bij zonsopkomst, de lichtjes gaan vaak uit als de zon net boven de horizon is. Probeer van tevoren uit te vinden wanneer de zonsondergang ongeveer zal zijn en bedenk dat de zon eerder uit het straatbeeld verdwijnt als er veel grote gebouwen in de buurt zijn.

Genoeg lichtjes in Las Vegas – Canon EOS 5DmkII, 105mm, 1/30s op f/4, ISO 640

Is de zonsondergang rond etenstijd, probeer dan het diner uit te stellen of eet tussen de middag al warm, dan is het licht vaak toch te fel om zowel details in de schaduw als in de lichte delen vast te leggen.

Foto album

Als je met al je foto’s thuis komt, maak dan zo snel mogelijk een backup op je computer. Wis de geheugenkaartjes nog niet, je trekt er waarschijnlijk niet meteen weer op uit en zo heb je een extra kopie. Soms is het beter om even een tijdje te wachten met het bekijken en bewerken van de foto’s, net nadat je ze hebt genomen ben je misschien teleurgesteld dat iets niet is gelukt, het is dan beter wat afstand te nemen.

Waarschijnlijk heb je vele honderden foto’s gemaakt op vakantie, maar probeer het aantal foto’s dat je selecteert en nabewerkt te beperken. Kies je sterkste foto’s uit en maak daar bijvoorbeeld een album of diashow van. Zo houd je de kijkers geboeid en laat je de beste resultaten zien. Een goede fotograaf kent de kracht van de beperking.

Apple’s Aperture en Adobe’s Lightroom hebben de fotoboek software ingebouwd

Een fotoboek is een leuk herinnering aan je vakantie. Kies je beste foto’s uit en plaats ze per onderwerp of in volgorde van de vakantie in het boek. Vergeet niet de foto’s van plaatsnaamborden, eten en lokale mensen te mixen met foto’s van bekende monumenten, gebouwen of landschappen. Als je toegangskaartjes of ansichtkaarten hebt bewaard, laat dan wat ruimte vrij om ze in het fotoboek er bij te plakken.

De vakantie is bij uitstek een moment om veel foto’s te maken en te werken aan je portfolio. Ga je weg, dan kun je nieuwe culturen en streken in je portfolio toevoegen, blijf je in de buurt ga dan dagjes uit naar evenementen of leer beter met je camera werken en experimenteer veel. Op deze site is nog veel meer informatie te vinden.